Αθήνα, 18 Ιουλίου 1992:Απόφαση της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου για το ΜΑΑΣΤΡΙΧΤ

Θεωρήστε την προηγούμενη ανάρτηση-δημοσίευμα του Ριζοσπάστη ως εισαγωγή στο θέμα. 

Η συγκεκριμένη ανάρτηση έχει ως στόχο να υπενθυμίσει σε όλους που ονειρεύονται αριστερές συγκλίσεις, κυβερνησεις, συμπορεύσεις, τι ακριβώς έλεγε ο ΣΥΝ τότε και ποιες ακριβώς είναι οι ευθύνες του. Αν διαβάσετε προσεχτικά το κείμενο θα καταλάβετε.

Ειδικά σήμερα έχει τεράστια σημασία να κασταλάβουμε  ότι οι  παλάμες των "άλλων" δεν είναι πια ιδρωμένες από αμηχανία. Πότε δεν ήταν. Είναι βρώμικες βουτηγμένες στην ψευτιά. 

Το βήμα μας , το ήθος μας και ύφος μας είναι τέτοια που μας κάνουν να υπερηφανεύομαστε ότι ΚΡΑΤΗΣΑΜΕ ΤΟ ΚΟΡΜΙ ΜΑΣ ΟΡΘΙΟ.

Οι υπογραμμίσεις στο κείμενο που ακολουθεί είναι δικές μας.

Απόφαση της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου για το ΜΑΑΣΤΡΙΧΤ

1. Ο ΣΥΝ επανιδρύθηκε ως δύναμη της Ευρωπαϊκής Αριστεράς με πρωταρχικό στοιχείο της νέας του ταυτότητας, τον σταθερό ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Είμαστε υπέρ της πορείας προς μια Ενωμένη Ευρώπη, που 8α είναι δημοκρατική, κοινωνική, οικολογική και θα βασίζεται στις μεγάλες ανθρωπιστικές αξίες του πολιτισμού στην ήπειρο μας. Μια Ευρωπαϊκή Ένωση όχι φρούριο μέσα σε ένα πεδίο οικονομικής αποσύνθεσης και δυστυχίας, αλλά ανοιχτή στις προσδοκίες των λαών της Ανατολικής Ευρώπης για στήριξη, συνεργασία και μελλοντική ένταξη, αλληλεγγύη με τους λαούς του Νότου.

Τα αδιέξοδα, οι κλονισμοί και πολύ περισσότερο τυχόν παράλυση αυτής της πορείας θα στερήσουν την ήπειρο μας από μια σοβαρή δύναμη σταθεροποίησης και συνοχής, θα επανενισχύσουν τάσεις για επανεμφάνιση εθνικών ηγεμονισμών στο χώρο της Ευρώπης/ θα στερήσουν από τη χώρα μας ένα σημαντικό πεδίο προνομιακής παρουσίας.

2. Η συνθήκη του Μάαστριχτ θεσμοθετεί την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθιερώνει την ευρωπαϊκή ιθαγένεια, ενισχύει τις αρμοδιότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, διευρύνει την Ευρωπαϊκή Κοινότητα με την Οικονομική και Νομισματική Ένωση, προβλέπει κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική για την ασφάλεια.

Η συνθήκη απέτρεψε την αποδιοργάνωση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και έδωσε ισχυρή ώθηση στην ευρωπαϊκή ενοποίηση. Είναι βέβαια ένας συμβιβασμός ανάμεσα σ'αυτούς που θέλουν την Ευρώπη μια απλή ελεύθερη αγορά για την διακίνηση προϊόντων και κεφαλαίων και τις δυνάμεις που προωθούν μια Ευρωπαϊκή Ένωση με ομοσπονδιακή μορφή με ανάπτυξη της δημοκρατίας και ενίσχυση της κοινωνικής και περιβαλλοντικής προστασίας. Γι'αυτό η Συνθήκη θα αντιμετωπίζει διαρκώς τις προσπάθειες των πρώτων που θέλουν να εμποδίσουν την εφαρμογή της, που θέλουν την ακύρωση της και τις επιδιώξεις των δεύτερων που προωθούν την υπέρβασή της. Οι κοινωνικοί, οι πολιτικοί, οι γενικότεροι αγώνες των λαών στην Ευρώπη γενικά και στο κάθε κράτος μέλος θα αναπτυχθούν τη δεκαετία που διανύουμε γύρω από την πολιτική μορφή τη θεσμική συγκρότηση και το κοινωνικό περιεχόμενο που θα πάρει η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η συμφωνία του Μάαστριχτ συντάχτηκε από ομάδες τεχνοκρατών χωρίς εξουσιοδότηση από τα εκλεγμένα όργανα της Κοινότητας και τα εθνικά κοινοβούλια και προπαντός μακρυά από τους λαούς της Ευρώπης. Είναι ακόμα μια έκφραση του δημοκρατικού ελλείμματος καθώς επί πλέον δεν τίθεται με σαφήνεια ο στόχος της Ομοσπονδιακής Ένωσης και δεν προωθούνται οι αντίστοιχες ρύθμισεις.

Η συνθήκη, τέλος, δεν αντιμετώπισε τα μέσα και τις πολιτικές σύγκλισης ειδικότερα όταν τα κριτήρια για την ένταξη στην ΟΝΕ είναι αυστηρά και εμπεριέχουν την προοπτική των δύο ταχυτήτων. Το σημερινό σύστημα άντλησης πόρων και χρηματοδότησης είναι αρχαϊκό, δεν ανταποκρίνεται στους στόχους της σημερινής ενοποίησης. Ο προϋπολογισμός μόλις φθάνει το 1,2% του ΑΕΠ όταν οι ανάγκες είναι υπερδιπλάσιες.

Οι αντιστάσεις που συναντά το δεύτερο πακέτο Ντελόρ, που συνιστούσε απλώς διορθωτικό μέτρο, αποκαλύπτουν το μέγεθος του προβλήματος και την ανάγκη για μόνιμες και θεσμικές λύσεις.

Εμείς θέλουμε να διατηρήσουμε τα πρώτα βήματα που έγιναν στο συμβιβασμό του Μάαστριχτ και να τα πολλαπλασιάσουμε προς την κάλυψη του ελλείμματος της δημοκρατίας, προς την εναρμόνιση της κοινωνικής πολιτικής στο ανώτερο επίπεδο, προς την ενίσχυση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, προς την ενιαία εξωτερική και αμυντική πολιτική. Η πορεία προς την Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να συμπληρωθεί με σημαντικές μεταρρυθμίσεις, που θα αποβλέπουν σε μια Ένωση πιο δημοκρατική, περισσότερο ευαίσθητη απέναντι στην κοινωνία, αλληλέγγυα στις ασθενέστερα οικονομικά χώρες, προωθημένη στην κοινωνική και περιβαλλοντική νομοθεσία, με σεβασμό στις πολιτιστικές ιδιαιτερότητες του κάθε λαού που όλες μαζί συγκροτούν τη συνολική ευρωπαϊκή κουλτούρα. Ο πολιτιστικός παράγων θα παίξει ιδιαίτερο ρόλο στην ευρωπαϊκή ενοποίηση. Ο ΣΥΝ πρέπει να αναζητήσει μορφές συνεργασίας με όλες εκείνες τις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις της Ευρώπης που αποβλέπουν σε μια διόρθωση - υπέρβαση της συνθήκης προς αυτές ακριβώς τις κατευθύνσεις.

Η Ελλάδα πρέπει να θέσει ως στόχο να ευρεθεί μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση από τη δημιουργία της. Λόγοι οικονομικοί και κοινωνικοί, εθνικοί και γεωπολιτικοί επιβάλλουν να μην περιθωριοποιηθούμε, να μην βρεθούμε στο "δεύτερο ή τρίτο κύμα" διεύρυνσης της Ένωσης, οπότε θα βρεθούμε να "ανταγωνιζόμαστε" με άλλες χώρες, περιλαμβανομένων των Βαλκανικών. Αντίθετα, στην Ένωση μπορούμε να παίξουμε σημαντικό σταθεροποιητικό και ειρηνευτικό ρόλο στα Βαλκάνια για το καλό όλων.

Γι' αυτούς τους λόγους ο ΣΥΝ θα ψηφίσει την κύρωση της συμφωνίας του Μάαστριχτ.

Ο ΣΥΝ θα ψηφίσει την κύρωση της συμφωνίας και θα επιδιώξει να την μετατρέψει σε αφετηρία για τον αναγκαίο εκσυγχρονισμό της ελληνικής κοινωνίας.

Με την κύρωση της συμφωνίας απορρίπτουμε το ενδεχόμενο αποδιοργάνωσης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, στηρίζουμε τα θετικά στοιχεία του συμβιβασμού που επετεύχθη στο Μάαστριχτ και επιδιώκουμε μαζί με την πλειοψηφία των λαών της Ευρώπης να επιτύχουμε την υπέρβαση της προς τις κατευθύνσεις που προωθεί η Αριστερά στην Ευρώπη.

3. Τα τρία μεγάλα προβλήματα που θα προκύψουν στην εφαρμογή της Συνθήκης είναι

(α) η θεσμική συγκρότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης

β) η χρηματοδότηση της ενοποίησης και

(γ) η διεύρυνση.

Η αποσαφήνιση των απόψεων της Ευρωπαϊκής Αριστεράς στο σύνολο της και του ΣΥΝ είναι αναγκαία.

(α) Όσο θα προχωρεί, η ενοποίηση τόσο το μέρος της εθνικής κυριαρχίας άρα και της λαϊκής κυριαρχίας θα περνά από τα κράτη μέλη στα ευρωπαϊκά όργανα. Το σημερινό δημοκρατικό έλλειμμα παράγεται επειδή με την ενοποίηση δεν προχωρεί και ο εκδημοκρατισμός των οργάνων και των λειτουργιών της Ένωσης. Παράλληλα, ο θεσμικός κατακερματισμός, η έλλειψη ενός ενιαίου πλαισίου που θα καθορίζει τις αρμοδιότητες των οργάνων την ανάπτυξη των πολιτικών και δράσεων καθώς και η νέα αρχή της επικουρικότητας θα διευρύνουν το δημοκρατικό έλλειμμα.

Έχουν ωριμάσει οι συνθήκες και δημιουργείται επιτακτική η ανάγκη να διαμορφωθεί ένας ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ, το ΣΥΝΤΑΓΜΑ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που θα καθορίζει με σαφήνεια: τις αρμοδιότητες και τις λειτουργίες των οργάνων και ρητά θα προβλέπει την ενίσχυση της δημοκρατικότητας των θεσμών με ευρύτερη συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, των Εθνικών Κοινοβουλίων, των κοινωνικών ομάδων στη διαμόρφωση και εφαρμογή της κοινοτικής πολιτικής.

(β) Χρηματοδότηση

Η οικοδόμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης πάνω σε ομοσπονδιακές αρχές απαιτεί αντίστοιχη χρηματοδότηση. Η Νομισματική Ένωση προϋποθέτει σύγκλιση πολιτικών. Για να επιτευχθεί σύγκλιση πολιτικών χρειάζεται σύγκλιση των οικονομιών. Για να εξασφαλιστούν συνθήκες που να επιτρέπουν την στοιχειώδη σύγκλιση των ευρωπαϊκών οικονομιών είναι αναγκαίος ένας αντίστοιχος προϋπολογισμός τουλάχιστον υπερδιπλάσιος των πόρων που διαθέτει σήμερα η κοινότητα.

Το πακέτο Ντελόρ ήταν ένα διορθωτικό μέτρο. Είναι το ελάχιστο για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που η κοινότητα ανέλαβε για την ευρωπαϊκή ένωση. Θεωρούμε απαραίτητη την αύξηση των συνολικών πόρων στο 1,37% των ΑΕΠ.

Το μείζον πάντως θέμα παραμένει η επίλυση σε πάγια θεσμική βάση της χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο προσδιορισμός του ύψους και του ρόλου του κοινοτικού προϋπολογισμού για την στήριξη των αποφάσεων του Μάαστριχτ.

(γ) Διεύρυνση της Κοινότητας

Η διεύρυνση της Κοινότητας με νέα μέλη έχει καταστεί αναπόφευκτη. Η διεύρυνση είναι επιθυμητή εφ'όσον έχει προχωρήσει αποφασιστικά η ενοποίηση και εμβάθυνση ώστε να μπορεί η Ένωση να απορροφήσει θεσμικά τα νέα μέλη αλλά να διαθέτει και τα αναγκαία μέσα για τη χρηματοδότηση της συνοχής και την εξασφάλιση της ισοτιμίας όλων των χωρών μελών, μικρών ή μεγάλων. Η ένταξη της Κύπρου πρέπει να αποτελεί για τη χώρα μας αυτονόητη συνέπεια της όποιας διεύρυνσης. Η ανάπτυξη του ομοσπονδιακού συστήματος είναι η καλύτερη απάντηση στις τάσεις για τη δημιουργία κοινότητας πολλαπλών ταχυτήτων.

4. Η συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν εξαρτάται από την τελετουργική επικύρωση ενός νομικού κειμένου ούτε είναι μια παθητική διαδικασία προσαρμογής. Απαιτεί μια κολοσιαία αναγεννητική προσπάθεια σ'όλους τους τομείς της πολιτικής, της κοινωνικής και της οικονομικής ζωής. Η ενεργός συμμετοχή της χώρας στις διαδικασίες της ευρωπαϊκής ενοποίησης μπορεί να γίνει κάτω από αυστηρές προϋποθέσεις καθορίζεται από μεγάλες επιλογές, επηρεάζεται από τον πολιτικό και κοινωνικό χαρακτήρα που θα αποκτά η κοινότητα. Η συνειδητοποίηση των μεγάλων προβλημάτων και των δυνατοτήτων απαιτεί μια ενημέρωση σε βάθος.

Η κυβέρνηση προχωρεί στην κύρωση της συμφωνίας Μάαστριχτ αιφνιδιαστικά μέσα στο καλοκαίρι με διαδικασίες συνοπτικές. Η απόφαση είναι απαράδεκτη και ανεύθυνη. Ο λαός περιθωριοποιείται, ένα μέγα θέμα όπως η συγκρότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης συσκοτίζεται, η Βουλή και οι λειτουργίες της υποβαθμίζονται.

Το δημοκρατικό έλλειμμα οδηγεί σε απόσταση του λαούς της Κοινότητας από τους θεσμούς και τις διαδικασίες της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης. Γι’αυτό ήταν απαραίτητο να γίνει μια ενημέρωση σε βάθος, μια ευρεία συζήτηση για τις αποφάσεις του Μάαστριχτ. Μόνο τότε ο λαός μας και οι λαοί, της Ευρώπης θα συνειδητοποιήσουν τις μεγάλες δυνατότητες αλλά και τα μεγάλα προβλήματα που θέτει η πορεία προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Δεν είναι μόνο η έλλειψη ενημέρωσης, υπάρχουν μεγάλα ανοικτά θέματα που προκύπτουν από τη συνθήκη του Μάαστριχτ. Η ένταξη της Ελλάδος στην Δυτικοευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει διευκρινιστεί, με ποιους όρους θα γίνει, το δεύτερο πακέτο Ντελόρ συναντά αντιστάσεις, δεν έχει ακόμα αποφασισθεί, το ελληνικό πρόγραμμα σύγκλισης δεν έχει καταρτισθεί. Ουσιαστικοί λόγοι επέβαλαν να γίνει η κύρωση όταν όλα αυτά θα είχαν διευκρινισθεί.

Οι εσπευσμένες διαδικασίες αποκαλύπτουν γραφειοκρατικές και αυταρχικές νοοτροπίες, περιφρόνηση προς τον πολίτη, αφαιρούν, αποδυναμώνουν τελικά τη θέση της χώρας στις μελλοντικές διαπραγματεύσεις.

Η κυβέρνηση επιθυμεί να διαχειριστεί τα μεγάλα προβλήματα χωρίς εσωτερικές δεσμεύσεις, με το λαό στο περιθώριο, χάνει τα ουσιαστικά διαπραγματευτικά μέσα για τα συμφέροντα της χώρας και του λαού μας.

Ο ΣΥΝ προτείνει η συζήτηση στη Βουλή να γίνε ι ευκαιρία για την ενημέρωση να μην καταλήξει τώρα σε κύρωση. Να ακολουθήσει δημοψήφισμα συμβουλευτικού χαρακτήρα όπως το Σύνταγμα προβλέπει και μετά να γίνει η κύρωση από τη Βουλή. Το δημοψήφισμα θα βοηθούσε ώστε οι πολίτες να συμμετάσχουν στην αναγεννητική προσπάθεια που απαιτείται για να παίξει η χώρα ενεργό ρόλο στις διαδικασίες ενοποίησης. Ο ΣΥΝ από τις θέσεις του "ΝΑΙ στην Συνθήκη" θα αγωνίζεται να κατανοηθούν τα προβλήματα που δημιουργεί αλλά και οι μεγάλες δυνατότητες που περικλείει η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αν η συζήτηση προχωρήσει στην κύρωση τώρα ο ΣΥΝ θα αξιοποιήσει τη συζήτηση στη Βουλή:

• για να παρουσιάσει την ευρωπαϊκή του πολιτική που ταυτόχρονα αποτελεί συστατικό στοιχείο της σύγχρονης αριστερής του φυσιογνωμίας.

• για να εμφανίσει το σύνολο των απόψεων του για τη Συνθήκη του Μάαστριχτ και την πορεία της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης.

• για να εμφανίσει τις εναλλακτικές του προτάσεις απέναντι στην ελλειπή διαπραγματευτική τακτική της κυβέρνησης και στην πολιτική της που δεν μπορεί να είναι πειστική όταν στο εσωτερικό της χώρας αντιμάχεται όσα υποστηρίζει σε Κοινοτικό επίπεδο για την ανάγκη κοινωνικής και περιφερειακής σύγκλισης και συνοχής.

• για να διατυπώσει την ανάγκη ενός σφαιρικού και συνεκτικού προγράμματος ανόρθωσης ώστε να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος της παρακμής και της περιθωριοποίησης. Προοπτική που αποτελεί εναλλακτική λύση έναντι των 15 χαμένων χρόνων της κυβερνητικής πολιτικής και της γενικής συνθηματολογίας του ΠΑΣΟΚ για εκλογές που συνεχίζεται ακόμα και επ'αφορμή τη συνθήκη του Μάαστριχτ.

• για να συνειδητοποιηθεί ευρύτερα η ουσία των πολιτικών επιλογών της κυβέρνησης που δεν οδηγούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά περιθωριοποιούν τη χώρα.

• για να κατανοηθεί ότι η κυβερνητική πολιτική δεν οδηγεί στη σύγκλιση δεν δημιουργεί τη στοιχειώδη κοινωνική συνοχή για την ανορθωτική προσπάθεια της χώρας, ότι αν δεν αλλάξουν οι πολιτικές και η σημερινή κυβέρνηση που τις προωθεί, η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να εξασφαλίσει ενεργό συμμετοχή στην ενοποίηση της Ευρώπης.

5. Η απόκλιση της Ελλάδας από την υπόλοιπη Ευρώπη έχει πλέον εδραιωθεί. Η οικονομία της Ελλάδας δεν διασφαλίζει την ενεργό παρουσία της μέσα στη νέα διεθνή σκηνή, χειροτερεύει τη θέση της στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Η κυβέρνηση της ΝΔ όχι μόνο δεν ανέστρεψε τις τάσεις απόκλισης αλλά τις ενίσχυσε.

Βασικοί μακροοικονομικοί δείκτες βρίσκονται σε απόκλιση από τους αντίστοιχους των άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Η βασική απόκλιση σημειώνεται στο επίπεδο της παραγωγής. Οι μηδενικοί ρυθμοί ανόδου για ολόκληρες 10ετίες, το χαμηλό ποσοστό επενδύσεων που δεν επιτρέπει ούτε την αναπαραγωγή του σημερινού παραγωγικού δυναμικού, η καθυστέρηση των αναγκαίων αναδιαρθρώσεων σ'όλους τους τομείς καθόρισαν τελικά και το υψηλό χρέος και τον υψηλό πληθωρισμό.

Η σύγκλιση των μακροοικονομικών δεικτών είναι οικονομικά αδύνατη χωρ(ς μεγάλες αναδιαρθρώσεις που 8α οδηγήσουν σε μεγέθυνση της οικονομίας και κοινωνικά αδιανόητη αν επιδιωχθεί με τη συμπίεση των κατώτερων εισοδημάτων από μισθούς και συντάξεις.

Η σύγκλιση συνεπώς είναι πραγματοποιήσιμη αν αναζητηθεί σε δύο κατευθύνσεις.

α. Επιτάχυνση των ρυθμών ανόδου. Ενθάρρυνση όλων των δραστηριοτήτων που μπορούν μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια να οδηγήσουν σε μεγέθυνση του προϊόντος. Εξυγίανση και αξιοποίηση των δημόσιων οργανισμών όπου έχει συσσωρευτεί μεγάλος πλούτος, μεγάλη εμπειρία και οι βασικοί, μοχλοί για τον εκσυγχρονισμό της αναγκαίας υποδομής για την ανάπτυξη. Ενθάρρυνση και στήριξη όλων των μορφών παραγωγής πλούτου. Η αγορά είναι ο απαραίτητος μηχανισμός χρειάζονται παράλληλα και πολιτικές.

β. Η δημοσιονομική εξυγίανση της οικονομίας μπορεί, να γίνει με πολλούς συνδυασμούς. Υπάρχουν περιθώρια για περιορισμό των δαπανών σε μερικούς τομείς. Ταυτόχρονα όμως απαιτούνται και σοβαρές δαπάνες για τους αναγκαίους εκσυγχρονισμούς. Άρα η εξισορρόπηση της οικονομίας μπορεί, να γίνει με αποφασιστική αύξηση των εσόδων. Η αύξηση των εσόδων μπορεί να οδηγήσει σε δικαιότερη κατανομή των βαρών αν επιτευχθεί η φορολογική μεταρρύθμιση.

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία επιβάλλουν δομικές αλλαγές. Απαιτείται ένα ανορθωτικό σχέδιο για την οικονομία και για ολόκληρη την κοινωνία.

Στα πλαίσια αυτού του προγράμματος ανόρθωσης πρέπει να συνταχθεί, το "πρόγραμμα σύγκλισης" που αφορά τους δείκτες που πρέπει να "φτάσουμε" ως το 1997-99 αλλά δεν εξαντλεί με κανένα τρόπο όλες τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και τις ριζικές αλλαγές που απαιτεί, ο προοδευτικός εκσυγχρονισμός της χώρας.

Αυτό απαιτεί μεγάλες ανακατατάξεις, πραγματικές ανατροπές στο σύστημα πολιτικής διακυβέρνησης, στο θεσμικό πλαίσιο και στην οργάνωση του κράτους, στο δημοκρατικό σχεδιασμό του προγράμματος σύγκλισης στον εκσυγχρονισμό και αποκέντρωση των οργάνων υλοποίησης τους, στον τρόπο που χρησιμοποιούνται οι διαθέσιμοι πόροι.

Η ανασυγκρότηση της οικονομίας, η αναδιοργάνωση του πολιτικού συστήματος διακυβέρνησης και η πολιτιστική ανάπλαση προϋποθέτουν δυο μεγάλες ανατροπές.

- Ριζική ανακατανομή στη χρήση των πόρων ώστε να εξασφαλισθεί η παραγωγική περιβαλλοντική και πολιτιστική αναβάθμιση.

- Ριζική ανακατανομή των εξουσιών ώστε να αναβαθμιστεί η θέση του εργαζόμενου και του χρήστη των προϊόντων στην οργάνωση της παραγωγής και τη διανομή του πλούτου και η θέση του πολίτη στην οργάνωση και τη λειτουργία της δημοκρατίας να προχωρήσει η αποκέντρωση και να ενισχυθεί η αυτοδιοίκηση.

Μεγάλο μέρος του πλούτου που διαθέτουμε γίνεται πολυτελής κατανάλωση είναι προκλητική σπατάλη. Ταυτόχρονα η ικανοποίηση των αναγκών είναι μονομερής.

Οι μηχανισμοί που πρέπει να χρησιμοποιηθούν είναι η φορολογική μεταρρύθμιση, η προτεραιότητα των δημοσίων δαπανών, η ιεράρχηση στη χρήση των κοινοτικών πόρων και η διεκδίκηση για ουσιαστική αύξηση των μέσων χρηματοδότησης σύγκλισης.

Το σύστημα διακυβέρνησης είναι αυστηρά ιεραρχημένο, λειτουργεί συγκεντρωτικά, περιθωριοποιεί τον πολίτη, υποβαθμίζει τα αντιπροσωπευτικά όργανα σ'όλα τα επίπεδα καταπνίγει τη δημιουργική πρωτοβουλία, οδηγεί στην αποτελμάτωση ολόκληρη την κοινωνία.

Απαιτείται ριζική ανακατανομή των εξουσιών, ενίσχυση των αντιπροσωπευτικών οργάνων σε βάρος της εκτελεστικής εξουσίας, ενίσχυση των κοινωνικών ελέγχων, ενθάρρυνση των μορφών άμεσης δημοκρατίας, απελευθέρωση της δημιουργικής πρωτοβουλίας, σ' όλα τα επίπεδα. Χρειάζεται αναθεώρηση του Συντάγματος, τολμηρή ουσιαστική αποκέντρωση, αναβάθμιση της αυτοδιοίκησης και όλων των κοινωνικών μορφών οργάνωσης, διοικητική μεταρρύθμιση, τολμηρή συρρίκνωση της γραφειοκρατίας για να αναπνεύσουν οι πολίτες, να ελευθερωθεί η δημιουργική πρωτοβουλία του λαού και της κοινωνίας. Η Ευρώπη προχωρεί στην περιφερειακή οργάνωση με τη θεσμική έκφραση το "Συμβούλιο των Περιφερειών". Τη σύνθεση του Συμβουλίου μόνο οι αιρετοί εκπρόσωποι μπορούν να αποφασίζουν. Αυτό εμείς  θα διεκδικήσουμε και για την Ελλάδα και για την Ευρώπη. Η συμμετοχή μας επιβάλλει να δεσμευτεί η κυβέρνηση άμεσα να προχωρήσει στις δύο βαθμίδες αυτοδιοίκησης και την αντίστοιχη διοικητική μεταρρύθμιση.

Η Ευρώπη κάνει τα πρώτα της βήματα στη διαμόρφωση πολιτισμικής πολιτικής. Η ανάπτυξη των πολιτιστικών ιδιαιτεροτήτων εθνικών τοπικών μειονοτικών και γλωσσικών και ταυτόχρονα η εξασφάλιση μιας ουσιαστικής επικοινωνίας με παγκόσμια πολιτιστική δημιουργία είναι οι δυο μεγάλες προκλήσεις σ' αυτό τον τομέα. Η πολιτιστική περιουσία της χώρας μας μέσα στις ευρωπαϊκές πολιτικές που διαμορφώνονται θα μπορούσε να συμβάλει γενικότερα στη δική μας πολιτιστική αναγέννηση.

Ο ΣΥΝ πρέπει να πάρει όλες τις πρωτοβουλίες για να συγκροτήσει ένα ευρύ κοινωνικό και πολιτικό μέτωπο που θα προωθήσει ένα ανορθωτικό πρόγραμμα της ελληνικής κοινωνίας.

Αθήνα, 18 Ιουλίου 1992