Με αφορμή το ταξίδι του Ευ. Βενιζέλου στην Αλβανία

Η επίσκεψη του Ευ. Βενιζέλου στην Αλβανία έρχεται ως συνέχεια των ταξιδιών του ίδιου και του πρωθυπουργού στην Αμερική και του ταξιδιού του πρωθυπουργού στο Ισραήλ. Από τα ταξίδια σε ΗΠΑ και Ισραήλ, έγινε φανερό ότι η ελληνική κυβέρνηση προωθεί τη στρατηγική της αστικής τάξης της χώρας για τη γεωστρατηγική της αναβάθμιση. Θυμίζουμε τις συζητήσεις με την Αίγυπτο για τις ΑΟΖ, με την Τουρκία επίσης για τα ενεργειακά και άλλα οικονομικά ζητήματα, τη Συρία, αλλά και για τη λύση του Κυπριακού, ως ενδεικτικά αυτής της επιδίωξης. Αλλωστε, η κυβέρνηση διαμηνύει ότι είναι η μόνη χώρα στην περιοχή που εμπνέει σταθερότητα, επομένως μπορεί να παίξει γενικότερο ρόλο στην αντιμετώπιση προβλημάτων, αντιθέσεων και ανταγωνισμών στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Είναι χαρακτηριστικό το ότι η ελληνική κυβέρνηση άρχισε συζητήσεις για τον καθορισμό ΑΟΖ με την Αίγυπτο, η οποία είχε συμφωνήσει για ΑΟΖ με την Τουρκία, συμφωνία που όμως ακυρώθηκε. Ο Ευ. Βενιζέλος σε συζήτησή του με τον Α. Νταβούτογλου, τον καθησύχαζε ότι η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία δε θα είναι ανταγωνιστική με την Τουρκία, αλλά το αντίθετο, θα είναι παράγοντας συνεργασίας για όλους.

Φαίνεται, λοιπόν, ότι και η επίσκεψη στην Αλβανία, εντάσσεται στη στρατηγική για γεωστρατηγική αναβάθμιση της χώρας και στα Βαλκάνια. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ελλάδα είναι η δεύτερη χώρα σε επενδύσεις στην Αλβανία, μια πραγματικότητα που διαμορφώθηκε από τη δεκαετία του 1990 ακόμη. Επομένως, οι μεγαλοεπιχειρηματίες της Ελλάδας έχουν ενδιαφέρον για τις αγορές της συγκεκριμένης χώρας. Παρ' όλ' αυτά, δεν μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει διαφορετικά το ταξίδι του υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας, παρά ως ενταγμένο στην προσπάθεια της κυβέρνησης να ανοίξει δρόμους για επενδύσεις των μονοπωλιακών ομίλων, στο πλαίσιο αντιμετώπισης της κρίσης σε όφελος του κεφαλαίου, ιδιαίτερα στον τομέα της Ενέργειας και μάλιστα των υδρογονανθράκων. Ετσι, σύμφωνα με δημοσιεύματα κυριακάτικων αστικών εφημερίδων, η ελληνική κυβέρνηση είναι αποφασισμένη «να παίξει το αλβανικό χαρτί», με πρωταρχικό ζήτημα τον καθορισμό ΑΟΖ ανάμεσα στις δύο χώρες. Το θέμα δεν είναι καινούργιο. Ελλάδα - Αλβανία είχαν υπογράψει συμφωνία για τον καθορισμό ΑΟΖ, συμφωνία η οποία ακυρώθηκε μονομερώς από την Αλβανία την περίοδο που αναπτύσσονταν εκτεταμένες διμερείς σχέσεις με την Τουρκία και υπογράφονταν μέχρι αμυντικές συμφωνίες που έφτασαν μέχρι τη δημιουργία τουρκικής ναυτικής βάσης στην Αδριατική.

Βεβαίως, ο καθορισμός ΑΟΖ ανάμεσα σε Ελλάδα - Αλβανία δεν είναι το μοναδικό ζήτημα, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, για το περιεχόμενο του ταξιδιού του Ευ. Βενιζέλου. Γιατί το περιεχόμενο του ταξιδιού του υπουργού Εξωτερικών, εκτός από τα ζητήματα της οικονομίας, περιλαμβάνει άλλα δύο ζητήματα, το ένα είναι το Κοσσυφοπέδιο και το άλλο η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Να θυμίσουμε ότι και στις δύο αυτές περιοχές υπάρχει αλβανικός πληθυσμός, ότι το Κοσσυφοπέδιο, με απόφαση των Αλβανών πρώην ουτσεκάδων, ανεξαρτητοποιήθηκε από τη Σερβία και, με τις ευλογίες των ΗΠΑ και της ΕΕ, έχει αναγνωριστεί από πολλά κράτη ως ανεξάρτητο κράτος. Στην ΠΓΔΜ υπάρχει μεγάλη αλβανική μειονότητα, η οποία επίσης εκπροσωπείται στην τωρινή κυβέρνηση. Ταυτόχρονα, ανάμεσα σε Ελλάδα - ΠΓΔΜ υπάρχει το χρόνιο πρόβλημα αντιπαράθεσης γύρω από το όνομα της ΠΓΔΜ, η οποία βεβαίως και θέλει να ονομάζεται Μακεδονία, έχει αλυτρωτικές τάσεις, ενώ ταυτόχρονα η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα σε επενδύσεις στην ΠΓΔΜ. Να θυμίσουμε, επίσης, ότι η αστική τάξη της Αλβανίας έχει κατά καιρούς προβάλει σχέδια για τη λεγόμενη «Μεγάλη Αλβανία», δηλαδή τη δημιουργία κράτους με όλα τα εδάφη στα οποία υπάρχει αλβανικός πληθυσμός, ενώ επίσης ανακινούν το θέμα των Τσάμηδων. Την ίδια στιγμή, η Αλβανία θέλει να λάβει το καθεστώς της υπό ένταξη χώρας στην ΕΕ.

Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα του Τύπου, φαίνεται πως όλα τα παραπάνω ζητήματα αποτελούν το περιεχόμενο του ταξιδιού του Ευ. Βενιζέλου. Και όπως προαναφέραμε και αυτό το ταξίδι εντάσσεται στη διαδικασία της στρατηγικής αναβάθμισης του γεωστρατηγικού ρόλου και θέσης της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή. Βεβαίως, αυτή τη στρατηγική επιδίωξη της αστικής τάξης της Ελλάδας δεν μπορεί και δεν πρέπει να την αντιμετωπίζουμε έξω από την ιμπεριαλιστική δράση στην ευρύτερη περιοχή, τους οξύτατους ανταγωνισμούς ισχυρών καπιταλιστικών κέντρων και κρατών (ΗΠΑ, ΕΕ, Ρωσία, Κίνα κ.ά.), που εμπλέκονται με τους ανταγωνισμούς ανάμεσα στις αστικές τάξεις χωρών της περιοχής όπως π.χ. ανάμεσα σε Ελλάδα - Τουρκία, Τουρκία - Ισραήλ κ.ά.

Μπλεγμένο κουβάρι ανταγωνισμών

Εχει τη σημασία της αυτή η επισήμανση γιατί στην ευρύτερη περιοχή μας (Βαλκάνια, Ανατολική Μεσόγειος, Μέση Ανατολή, Βόρεια Αφρική) εκτυλίσσονται σοβαρές, επικίνδυνες εξελίξεις, σε μια περιοχή που διαθέτει ενεργειακό πλούτο κι αποτελεί «πέρασμα» των πρώτων υλών από την Κεντρική Ασία, τη Μέση Ανατολή, τόσο προς τη Δύση, όσο και προς τις χώρες της Ασίας (Κίνα, Ινδία κ.ά.). Ισχυρότατα μονοπώλια, ιμπεριαλιστικές ενώσεις και ανερχόμενες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις μπλέκονται σ' ένα «κουβάρι» αντιθέσεων και διαπάλης. Μέσα στο πλαίσιο του ιμπεριαλιστικού συστήματος, οι αστικές τάξεις της περιοχής επιδιώκουν συμμαχικούς «άξονες», προχωρούν σε συμμαχίες και συμβιβασμούς, για να επωφεληθούν από τη διαπάλη για το φυσικό πλούτο και τα μερίδια των αγορών. Στις «συμμαχίες», που συνάπτουν ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και μονοπωλιακοί όμιλοι, παίρνουν υπόψη τη γεωπολιτική θέση της κάθε χώρας, τη θέση της στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα, αλλά και τη δυναμική της ισχύος της (οικονομικής, στρατιωτικής, πολιτικής).

Είναι γεγονός ότι και στα Βαλκάνια, μετά την αντεπανάσταση και με αφετηρία τη διάλυση της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, εκδηλώθηκαν οξύτατες αντιθέσεις ανάμεσα σε ΗΠΑ, Γερμανία, Ρωσία. Υποδαυλίστηκαν εθνικιστικές και θρησκευτικές αντιθέσεις (υπάρχουν μουσουλμανικοί πληθυσμοί), προκειμένου να διαμελίσουν τα Βαλκάνια, να δημιουργήσουν προϋποθέσεις ενίσχυσης της δράσης των μονοπωλίων τους στις διάφορες χώρες, επαναχαράσσοντας τα σύνορα με το αίμα των λαών. Βεβαίως, η αστική τάξη της Ελλάδας, μέσω της συμμετοχής της στην ιμπεριαλιστική δράση προσέβλεπε να πάρει μερίδιο στη μοιρασιά της λείας, όπως και πήρε, εξάγοντας κεφάλαια στην περιοχή. Και τώρα το ίδιο προσβλέπει, πρώτ' απ' όλα με τους υδρογονάνθρακες, όπως κάνει και στην Ανατολική Μεσόγειο, τη Βόρεια Αφρική, αλλά στη συγκεκριμένη περιοχή δρα και η αστική τάξη της Τουρκίας. Είναι γνωστή η στρατηγική του λεγόμενου «νεο-οθωμανισμού», που στους σχεδιασμούς της Τουρκίας περιλαμβάνει και τα Βαλκάνια. Πιο συγκεκριμένα και την Αλβανία, και το Κοσσυφοπέδιο, και την ΠΓΔΜ, λόγω μεγάλου αλβανικού πληθυσμού. Ταυτόχρονα, οι αστοί της Ελλάδας αναπτύσσουν επιχειρηματική δραστηριότητα στο Κοσσυφοπέδιο, στο οποίο διατηρεί η ελληνική κυβέρνηση και στρατιωτική δύναμη. Ενώ η αξιοποίηση της αλβανικής μειονότητας της ΠΓΔΜ για να προωθηθεί το ζήτημα λύσης στο όνομα του συγκεκριμένου κράτους, μάλλον οξύνει τις υπαρκτές αντιθέσεις και τους ανταγωνισμούς στην περιοχή. Ηδη γι' αυτά τα ζητήματα έγιναν συναντήσεις με εκπροσώπους της αλβανικής μειονότητας της ΠΓΔΜ, που έχουν κυβερνητικές θέσεις.

Την ίδια ώρα, ένα στοιχείο από το ταξίδι του Α. Σαμαρά στο Ισραήλ είναι η συζήτηση για ανάληψη ερευνών για υδρογονάνθρακες από ισραηλινό μονοπώλιο στο βόρειο Αιγαίο. Ανοίγει δρόμος ώστε τα ισραηλινά μονοπώλια να «πατήσουν» στο Αιγαίο, όταν από την Τουρκία υπάρχει ανοιχτό θέμα ελληνοτουρκικής συνεκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων στο Αιγαίο.

Συνολικά, οι εξελίξεις δείχνουν ένα κουβάρι αντιθέσεων και ανταγωνισμών, ολοένα και πιο μπλεγμένο, αποτέλεσμα των επιδιώξεων του κεφαλαίου και της πολιτικής κάθε κράτους να υπηρετήσει και να αναβαθμίσει τα συμφέροντα του κεφαλαίου στην περιοχή. Και αυτό εγκυμονεί κινδύνους για τους λαούς. Η ελληνική κυβέρνηση βιάζεται να ανοίξει δρόμους στη δράση του κεφαλαίου της Ελλάδας σε όλη την περιοχή κόντρα στους ανταγωνιστές του και ως έναν παράγοντα εξόδου από την κρίση σε όφελός του. Στο πλαίσιο της ιμπεριαλιστικής δράσης και των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, συνυπάρχουν οι συμβιβασμοί με τις συγκρούσεις. Και στη μια και στην άλλη περίπτωση τη νύφη την πληρώνει ο λαός. Που δεν έχει άλλο δρόμο για τα δικά του συμφέροντα, για την εξάλειψη των κινδύνων, από την πάλη για την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου, για την εργατική - λαϊκή εξουσία και οικονομία.

Ι.