Η Λαϊκή Παιδεία και οι ευθύνες των κομμουνιστών

Αυτή η χρονιά δεν είναι σαν τις άλλες. Για τη λαϊκή οικογένεια που πριν τελειώσει ο μήνας έχει τελειώσει ο μισθός, που έχει έναν και δυο άνεργους στο σπίτι, η νέα σχολική χρονιά αποτελεί έναν ακόμα κόμπο στο λαιμό...

Το τοπίο είναι αυτό. Είναι σκληρό, δύσκολο, μειώνει τον πήχη των λαϊκών απαιτήσεων για μόρφωση γιατί τώρα προέχει το ψωμί, προέχει να ζήσει το παιδί.

Κι όμως, η Παιδεία του λαού είναι υπόθεση ζωής. Δεν είναι πολυτέλεια, είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Για σκεφτείτε: αν δεν ήταν η Παιδεία στις άμεσες στρατηγικές κατευθύνσεις, θα έβγαζε κάθε χρόνο ο ΟΟΣΑ και η ΕΕ φιρμάνια και κατευθύνσεις για κάθε καπιταλιστικό κράτος; Ανάμεσα στην εναλλαγή των αστικών κυβερνήσεων και παρ' όλες τις διορθώσεις του ενός στον άλλον, θα υπήρχε τέτοια συνέχεια στην ουσία και στις κατευθύνσεις; Ηταν τυχαία η συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ σαν αντιπολίτευση στον εθνικό διάλογο επί ΝΔ και η αξιοποίηση των συμπερασμάτων του από την τωρινή ηγεσία του υπουργείου Παιδείας; Είναι τυχαία η συναίνεση στα πιο κομβικά ζητήματα της εκπαιδευτικής πολιτικής, η κοινή ψήφιση του νόμου πλαισίου από ΠΑΣΟΚ - ΝΔ - ΛΑ.Ο.Σ. - ΔΗ.ΣΥ.;

Το «νέο σχολείο» είναι εδώ!

Το ΚΚΕ όλα τα προηγούμενα χρόνια ανέλυσε τη στρατηγική κατεύθυνση των αλλαγών, της ουσίας τους ως αναγκαίων στρατηγικών επιλογών του κεφαλαίου, επεξεργάστηκε πλαίσιο διεκδικήσεων με άξονα την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών, ανέδειξε ότι στην αστική στρατηγική ο λαός πρέπει να αντιτάξει τη δική του. Την ίδια περίοδο αστικές πολιτικές δυνάμεις έκλειναν το μάτι στις αλλαγές, ενώ το οπορτουνιστικό φάσμα πρόβαλε αιτήματα που άνοιγαν το δρόμο στην αντιδραστική εκπαιδευτική πολιτική (διαφοροποίηση, καλή αποκέντρωση, κ.λπ.).

Για τους κομμουνιστές που δρουν στο χώρο της εκπαίδευσης, το περιεχόμενο του συμπεράσματος «αυτή η χρονιά δεν είναι σαν τις άλλες» σημαίνει, χωρίς περιστροφές, οργάνωση της πάλης ενάντια στο «νέο σχολείο» το οποίο εφαρμόζεται!

Πού θα «πατήσουμε» λοιπόν; Η δράση μας το προηγούμενο διάστημα, σε συνδυασμό με την εξέλιξη της καπιταλιστικής κρίσης, έχει συμβάλλει ώστε το «νέο σχολείο» να έχει πρόβλημα νομιμοποίησης από το λαό, ευρύτερες λαϊκές μάζες δεν περιμένουν τίποτα από αυτό. Και αυτό δεν είναι αυθαίρετο συμπέρασμα του ΚΚΕ αλλά πρόβλημα που η ίδια η έκθεση του ΟΟΣΑ για την εκπαίδευση στην Ελλάδα (Αύγουστος 2011) εντοπίζει!

Το ζήτημα είναι αυτή η «κρίση νομιμοποίησης» να μετουσιωθεί σε συνειδητή απόφαση για πάλη για το πρόβλημα της Λαϊκής Παιδείας σε κατεύθυνση ενάντια στην αστική στρατηγική. Αυτό είναι το ζητούμενο σήμερα, σε αυτό θα κριθούμε όλοι!

Πρέπει να κολυμπήσουμε σε βαθιά νερά λοιπόν. Από τις εξαγγελίες για το «νέο σχολείο» μέχρι σήμερα έχουν δρομολογηθεί εξελίξεις που αλλάζουν ριζικά τη φυσιογνωμία της εκπαίδευσης και έχουν δραματικές επιπτώσεις στις δυνατότητες που έχει η λαϊκή οικογένεια να μορφώσει τα παιδιά της:

• Η νέα διοικητική δομή της εκπαίδευσης σε συνδυασμό με τον «Καλλικράτη» δημιουργεί όρους για πιο έντονη ταξική κατηγοριοποίηση μαθητών και σχολείων, με συνέπειες τη διαφοροποίηση του σχολικού και του αναλυτικού προγράμματος, τη συμμετοχή των γονιών στο κόστος λειτουργίας του σχολείου, το άνοιγμα της πόρτας του σχολείου στους επιχειρηματίες.
• Δημιουργείται νέο πλαίσιο αξιολόγησης και αυτοαξιολόγησης με κριτήρια ιδιωτικοοικονομικά, αξιολογείται ο βαθμός εφαρμογής της αντιεκπαιδευτικής πολιτικής σε επίπεδο σχολικής μονάδας. Σε αυτό εντάσσεται και ο νέος αντιδραστικός ρόλος των στελεχών εκπαίδευσης που θα είναι manager-προωθητές της κυβερνητικής πολιτικής.
• Το νέο σύστημα πρόσληψης εκπαιδευτικών αποσυνδέει το πτυχίο από το επάγγελμα. Η γενίκευση των ελαστικών σχέσεων εργασίας διαμορφώνει ένα τοπίο οκτώ κατηγοριών ελαστικά εργαζόμενων! Είναι φανερό ότι σε τέτοιες συνθήκες ακυρώνεται στην πράξη η αναγκαία σταθερότητα στη σχέση μαθητή - εκπαιδευτικού ως προϋπόθεση της μαθησιακής διαδικασίας.
• Ταυτόχρονα, από φέτος ξεκινά το «Νέο Λύκειο» και δρομολογούνται ριζικές αλλαγές στην Τεχνολογική Επαγγελματική Εκπαίδευση (Τεχνολογικό Λύκειο). Οι αλλαγές συγκεκριμενοποιούν σε επίπεδο Λυκείου τη στροφή στη διαφοροποίηση μέσα από τις πολλαπλές επιλογές, την όρθωση νέων ταξικών φραγμών μέσα από τα εμπόδια που τίθενται για την ολοκλήρωση των σπουδών, τη στροφή στην ΤΕΕ η οποία «αναβαθμίζεται» προκειμένου να εξυπηρετήσει πιο αποδοτικά την απαίτηση για παραγωγή φθηνού εργατικού δυναμικού.
• Οι αλλαγές στο δημοτικό είναι κρίσιμες. Τα ολοήμερα σχολεία της στροφής στις δεξιότητες (υπολογιστές, ξένη γλώσσα από Α' Δημοτικού), των εξουθενωμένων παιδιών, γενικεύονται. Νέα αναλυτικά προγράμματα, (πιλοτικά κι αυτά) θα επιχειρήσουν να εντείνουν τον ανορθολογισμό, την αποδιάρθρωση της σκέψης των παιδιών.
• Ταυτόχρονα, όλα δείχνουν ότι η νέα χρονιά θα ξεκινήσει με τεράστιες ελλείψεις σε βιβλία, με πάνω από 20.000 κενά σε εκπαιδευτικούς και αποτέλεσμα χιλιάδες διδακτικές ώρες χαμένες. Το πρόβλημα στη μεταφορά μαθητών λόγω και των συγχωνεύσεων των σχολείων θα πάρει οξύτατο χαρακτήρα καθώς οι δήμοι δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν και οι συμβάσεις για τη μεταφορά μαθητών ξεκινούν από 1 Νοέμβρη! Την ίδια στιγμή, οι Σχολικές Επιτροπές δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν ούτε καν τα απαραίτητα για την εύρυθμη λειτουργία των σχολείων. Στο «νέο σχολείο» που διαφημίζει η κ. Διαμαντοπούλου, οι μαθητές θα πάρουν βιβλία κοντά στα Χριστούγεννα...

Συμπέρασμα: η εφαρμογή των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων σε συνδυασμό με την εξέλιξη της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης και τις συνέπειες της «στενότητας» στα οικονομικά του αστικού κράτους, συντελούν να κατανοείται από ευρύτερες μάζες ότι το «νέο σχολείο» είναι ακριβό για τη λαϊκή οικογένεια - φθηνό για το κράτος - κερδοφόρο για την πλουτοκρατία, δημιουργούν δηλαδή ένα εκρηκτικό μείγμα το οποίο είναι καθήκον των κομμουνιστών να πάρει φωτιά.

Να γίνουμε πιο ικανοί στην αναμέτρηση με την πολιτική των μονοπωλίων

Να το πούμε απλά και καθαρά: η επιτάχυνση των εξελίξεων θέτει επί τάπητος το καθήκον οι κομμουνιστές να αναπτύξουν ακόμα παραπέρα την ικανότητα να οργανώνουν την πάλη ευρύτερων μαζών, δυνάμεων που τώρα κάνουν τα πρώτα βήματα στο κίνημα, έχουν απειρία, βιάζονται να μετρήσουν γρήγορα αποτελέσματα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δεν μπορεί να μείνει σχολείο που δε θα υπάρχει μια δυναμική ομάδα πρωτοπόρων αγωνιστών, εκπαιδευτικών, γονιών, μαθητών, που με σχέδιο και αποφασιστικότητα, με την έναρξη της χρονιάς θα έχουν ολοκληρωμένη εικόνα των ελλείψεων, των προβλημάτων της λαϊκής οικογένειας, των μαθητών που έχουν άνεργους γονείς, που δεν μπορούν να πληρώσουν τα βασικά έξοδά τους.

Δουλεύουμε ώστε να αφυπνίζει συνειδήσεις το σύνθημα «Εργάτη κάνε υπόθεση δική σου, το μέλλον και τη μόρφωση που θα 'χει το παιδί σου», δηλαδή ότι η Παιδεία αποτελεί λαϊκό πρόβλημα και ότι στη βάση αυτή μορφοποιείται η κοινωνική συμμαχία σε κάθε χώρο, σε σχολεία, στις γειτονιές, με αιτήματα που δίνουν απάντηση στις διευρυμένες μορφωτικές ανάγκες, που απαιτούν εδώ και τώρα άμεσα μέτρα για να μην πληρώσει τα σπασμένα της κρίσης και στην εκπαίδευση ο λαός! Για παράδειγμα, η πάλη για την άμεση λύση προβλημάτων όπως η ανυπαρξία βιβλίων, η μεταφορά των μαθητών, τα κενά σε εκπαιδευτικούς, η χρηματοδότηση Σχολικών Επιτροπών (για πετρέλαιο, θέρμανση, κ.λπ.) είναι ζήτημα απόλυτης προτεραιότητας που από τώρα πρέπει να απασχολήσει Ενώσεις Γονέων, Συλλόγους Εκπαιδευτικών, Μαθητικά Συμβούλια, Συνδικάτα. Απαντάμε στην κυβερνητική προπαγάνδα ότι «κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε με βάση τα χρήματα που υπάρχουν» αποκαλύπτοντας την ταξικότητα των δαπανών, (π.χ.τα ενισχυμένα κονδύλια κατά 4,5 εκατ.ευρώ για τη διά βίου μάθηση, κτλ).

Ακόμα και σήμερα σε συνθήκες κρίσης έχει αξία να δημιουργείται μέσα από την εμπειρία της πάλης η ελπίδα ότι ο αγώνας σε κατεύθυνση ανατροπής μπορεί να φέρει αποτελέσματα, να αυξάνεται η εμπιστοσύνη των λαϊκών μαζών στις δυνάμεις τους, η αισιοδοξία για την τελική έκβαση του αγώνα.

Κρίσιμο ζήτημα σε αυτή την υπόθεση είναι να ανέβει ο βαθμός οργάνωσης των λαϊκών στρωμάτων, να αναβαθμιστεί η δουλειά μας στα πρωτοβάθμια σωματεία, στο Σύλλογο γονέων, παντού! Δεν μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι με άμαζες διαδικασίες όπου επικυρώνονται οι αποφάσεις των συμβιβασμένων ηγεσιών σε ΔΟΕ-ΟΛΜΕ, όπως δεν μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι με το 10% των γονιών που συμμετέχουν σε μαζικές διαδικασίες. Αυτή η κατάσταση είναι πρώτα και κύρια ευθύνη των κομμουνιστών να αλλάξει. Αυτός ο δρόμος απαιτεί πάλη για την αλλαγή των συσχετισμών, καθημερινή προσπάθεια για τον απεγκλωβισμό λαϊκών δυνάμεων από την επιρροή των αστικών και οπορτουνιστικών δυνάμεων.

Βασικό όπλο μας αποτελεί η δουλειά με τη στρατηγική μας, η πρόταση διεξόδου του ΚΚΕ. Να μιλήσουμε απλά και τεκμηριωμένα για τις δυνατότητες που δίνει η λαϊκή εξουσία και οικονομία να ικανοποιηθεί η ανάγκη για ολόπλευρη μόρφωση, για επαγγελματική αποκατάσταση των παιδιών του λαού. Να κερδίζει έδαφος δηλαδή η εναλλακτική πρόταση του ΚΚΕ και για την Παιδεία, η αντιπαράθεση με την αστική ιδεολογία συνολικά, με τις αντιδραστικές θεωρίες για τη γνώση, για την ιστορία, για τα παιδιά που δήθεν δεν παίρνουν τα γράμματα, κτλ.

Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη καμπή για το λαό. Το πού θα πάνε τα πράγματα, θα κριθεί και από εμάς. Είναι δική μας ευθύνη να επιταχύνουμε την κίνηση της Ιστορίας, να βγει ο λαός στο προσκήνιο και να διεκδικήσει την Παιδεία που του αξίζει στην κοινωνία που αυτός θα βρίσκεται στο τιμόνι.

Του
Κυριάκου ΙΩΑΝΝΙΔΗ*
*Ο Κυριάκος Ιωαννίδης είναι μέλος του Τμήματος Παιδείας και Ερευνας της ΚΕ του ΚΚE