Κυρίαρχοι της παγκόσμιας οικονομίας

 Aπό το Ριζοσπάστη

Η τεραστίων διαστάσεων συγκέντρωση κεφαλαίου ως συνάρτηση και της συγχώνευσης των βιομηχανικών και τραπεζικών μονοπωλίων αποτυπώνεται στα αποτελέσματα μιας πρόσφατης ανάλυσης του Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Ελβετίας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ανάλυσης, μια ομάδα 147 πολυεθνικών μονοπωλίων ελέγχει το 40% του συνολικού πλούτου ενός δικτύου 37 εκατομμυρίων επιχειρήσεων απ' όλο τον κόσμο!

ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ του Ινστιτούτου δημιούργησαν μια βάση δεδομένων 37.000.000 επιχειρήσεων, των μεγαλύτερων, απ' όλο τον κόσμο. Στη συνέχεια, αναλύοντας τη μετοχική τους σύνθεση και το ρόλο τους στην οικονομική δραστηριότητα ξεχώρισαν 43.060 πολυεθνικά μονοπώλια, με στόχο να εξετάσουν τις μεταξύ τους σχέσεις ιδιοκτησίας.

Η μελέτη στηρίχθηκε σε ένα πολύπλοκο μαθηματικό μοντέλο που κατασκεύασαν οι επιστήμονες του Ινστιτούτου για να διαπιστώσουν ποιες από αυτές τις επιχειρήσεις ελέγχουν ποιες, είτε μέσω της συμμετοχής στο μετοχικό τους κεφάλαιο, είτε μέσω της συμμετοχής στα λειτουργικά τους έσοδα.

Από τη μελέτη, σ' αυτήν τη φάση, προέκυψε ότι 1.318 εταιρείες παρουσιάζουν αλληλοσυνδεόμενες ιδιοκτησίες. Δηλαδή, κάθε μια από αυτές τις εταιρείες είχε ιδιοκτησιακές σχέσεις με δύο ή περισσότερες άλλες επιχειρήσεις. Το συμπέρασμα ήταν ότι κάθε μια από τις 1.318 εταιρείες ήταν συνδεδεμένη ιδιοκτησιακά με 20 ακόμη εταιρείες, κατά μέσον όρο.

ΥΠΟΛΟΓΙΖΟΝΤΑΣ τον οικονομικό κύκλο αυτών των 1.318 εταιρειών, οι ερευνητές κατέληξαν ότι ήταν υπεύθυνες για το 20% του συνόλου των λειτουργικών εσόδων παγκοσμίως. Ωστόσο, αναλύοντας τα μετοχικά πακέτα, αποδείχθηκε ότι αυτές οι εταιρείες κατείχαν το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών στις μεγαλύτερες εταιρείες υψηλής κεφαλαιοποίησης του κόσμου και τους μεγαλύτερους βιομηχανικούς κολοσσούς του πλανήτη, ομάδες που αντιπροσωπεύουν ακόμη ένα 60% των παγκοσμίων εσόδων.

Ομως, κάνοντας ένα ακόμη «ξεκαθάρισμα» (βάσει του μαθηματικού μοντέλου και τη μελέτη του κύκλου εργασιών των εταιρειών) οι ερευνητές βρήκαν ότι υπάρχει μια ομάδα 147 πολυεθνικών μονοπωλίων, ποσοστό μικρότερο του 1%, οι οποίες ελέγχουν το 40% του συνολικού πλούτου.

ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ εξ αυτών είναι τράπεζες. Μεταξύ αυτών, και τα γνωστά ονόματα του χρηματοπιστωτικού τομέα, όπως οι βρετανικές Barclays και Lloyds, οι αμερικανικές JP Morgan και Goldman Sachs, οι γερμανικές Deutsche Bank και Allianz και οι ελβετικές UBS και Credit Suisse.

Από τις πρώτες 50 αυτής της κατηγορίας, οι 24 έχουν έδρα στις ΗΠΑ, οι 8 στη Βρετανία, οι 5 στη Γαλλία, οι 4 στην Ιαπωνία, από 2 στη Γερμανία, στην Ελβετία και την Ολλανδία, ενώ μία έχει έδρα στον Καναδά.

Η ΕΡΕΥΝΑ του Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Ελβετίας παρουσιάζει ενδιαφέρον, γιατί συνιστά μια επιστημονική προσπάθεια να αναλυθούν οι πολύπλοκες σχέσεις που αναπτύσσονται στο πλαίσιο του μονοπωλιακού καπιταλισμού με την εμφάνιση και δράση του χρηματιστικού κεφαλαίου που είναι «το τραπεζικό κεφάλαιο ορισμένων από τις μεγαλύτερες τράπεζες που συγχωνεύεται μονοπωλιακά με το κεφάλαιο των μονοπωλιακών ενώσεων των βιομηχάνων...».