Εισήγηση της ΚΕ του ΚΚΕ στις εργασίες του 16ου Συνεδρίου

 Πριν αρχίσετε να διαβάζετε τα ντοκουμέντα του 16ου Συνεδρίου  θυμηθείτε ότι έγινε το Δεκέμβρη του 2000 
............
Μελετώντας τις εξελίξεις στην Ελλάδα, τα διεθνή γεγονότα, τις τάσεις, τα οικονομικά και κοινωνικά στοιχεία, τα ντοκουμέντα των ιμπεριαλιστικών οργανισμών και ιδρυμάτων, προκύπτει το συμπέρασμα ότι διεθνώς και στην περιοχή μας διαμορφώνονται συνθήκες όξυνσης όλων των αντιθέσεων του διεθνούς καπιταλιστικού συστήματος, της σήψης και της στασιμότητας. Υπάρχουν οι αντικειμενικές συνθήκες που κυοφορούν μια πιο γενικευμένη κρίση, συνθήκες που θα διαμορφώσουν στην πορεία και αντικειμενικά στοιχεία πανεθνικής κρίσης σε μια η περισσότερες χώρες, αλλού νωρίτερα, αλλού αργότερα.

Και στη χώρα μας ο κρατικομονοπωλιακός καπιταλισμός έχει μπει σε τροχιά όξυνσης των αντιθέσεών του. Η όξυνση έχει μεγαλύτερη ένταση και βάθος λόγω της εξαρτημένης και υποδεέστερης θέσης της Ελλάδας στην ΕΕ και το διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Η χώρα μας βρίσκεται σε μια περιοχή, όπου εκδηλώνονται με μεγάλη οξύτητα οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στις ηγετικές δυνάμεις της ΕΕ, ανάμεσα στην ΕΕ και τις ΗΠΑ. Ο ανταγωνισμός για τον έλεγχο πρώτων υλών, αγορών, στη διακίνηση κεφαλαίων και εμπορευμάτων είναι οξύτατος. Αναπτύσσεται σε μια περιοχή, όπου έχει εγκατασταθεί το ΝΑΤΟ όχι μόνο με την κλασική μορφή των πυρηνικών και κατασκοπευτικών βάσεων, αλλά και με στρατιωτικές δυνάμεις, στις οποίες προστίθεται και ο ιμπεριαλιστικός ευρωστρατός.

---

Η Ελλάδα βρίσκεται σε μια περιοχή στην οποία ξεκίνησε και συνεχίζεται η αλλαγή συνόρων. Ο ανταγωνισμός μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας προϋπήρξε, αλλά σήμερα είναι πιο οξύς. Και οι δυο άρχουσες τάξεις προσπαθούν να κατακτήσουν μεγαλύτερο ρόλο στη διανομή της πίτας. Ταυτόχρονα εμφανίζονται και νέοι ανταγωνισμοί σε βάρος της ελληνικής άρχουσας τάξης. Στο προσκήνιο μπαίνουν και οι ηγεσίες βαλκανικών χωρών που έχουν τις δικές τους ιδιαίτερες βλέψεις και βρίσκονται σε στενή συνεργασία με όρους εξάρτησης από τις ΗΠΑ ή από τις ηγετικές χώρες της ΕΕ που ενδιαφέρονται, μέσω αυτών των χωρών, να ελέγχουν τον βαλκανικό χώρο, τη διανομή της λείας.

Είναι φανερό ότι η Ελλάδα, αν και παίζει ενεργό ρόλο σε όλα τα επιθετικά σχέδια, δεν καταγράφεται μόνον ως θύτης, αλλά και θύμα των ιμπεριαλιστικών επιδιώξεων και ανταγωνισμών, με πιο χαρακτηριστική την αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο.

Στις αρχές της δεκαετίας του '90 εκδηλώθηκαν οι δυσκολίες αναπαραγωγής του κοινωνικού κεφαλαίου στα περισσότερα κράτη - μέλη της ΕΕ. Βεβαίως, οι δυσκολίες δεν έχουν το ίδιο μέγεθος από χώρα σε χώρα, η κρίση δεν εμφανίζεται συγχρονισμένα για όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ. Αυτό, όμως, δεν αναιρεί τη γενική τάση. Η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας επηρεάζεται αρνητικά από τις εξελίξεις της ΕΕ, όσο και από τις εξελίξεις της οικονομίας των ΗΠΑ. Η επόμενη οικονομική κρίση θα είναι βαθύτερη. Επομένως και στην Ελλάδα υπάρχει έδαφος για την εμφάνιση μιας πιο οξυμένης λαϊκής δυσαρέσκειας, που μπορεί κάτω από προϋποθέσεις να επιδράσει θετικά στη συσπείρωση και αντεπίθεση για βαθύτερες αλλαγές στο κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο.

Ο ιμπεριαλισμός είναι σήμερα ισχυρός, καθώς ανέκτησε το χαμένο έδαφος. Ομως τα πράγματα δεν θα εξελιχθούν με τον ίδιο τρόπο και στο άμεσο μέλλον. Δεν θα είμαστε κομμουνιστές, μαρξιστές, αν δεν βλέπαμε στο σύνολό τους τις εξελίξεις, αν δεν βλέπαμε τις αντιθέσεις και αντιφάσεις που διέπουν και χαρακτηρίζουν ακόμα πιο έντονα σήμερα το ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Ολοι αυτοί που ισχυρίζονται ότι «ζούμε σήμερα μια πραγματικότητα που δεν πρέπει να αγνοούμε», λένε τη μισή αλήθεια από συμφέρον ή από συμβιβασμό. Αυτή η πραγματικότητα εξελίσσεται, αλλάζει. Ο συσχετισμός δυνάμεων δεν είναι αναλλοίωτος. Το καπιταλιστικό σύστημα δεν είναι παντοδύναμο και αιώνιο. Η πολιτική του κομμουνιστικού κόμματος δεν μπορεί να καθορίζεται μόνο από τις τρέχουσες εξελίξεις, αλλά και με βάση την συνολική πορεία που θα πάρουν τα πράγματα με την παρέμβαση οπωσδήποτε του λαϊκού παράγοντα.

Παρά τις μεσοπρόθεσμες δυνατότητες που παρέχει η εκτεταμένη εξαγωγή κεφαλαίων, τα μέσα που διαθέτει η καπιταλιστική εξουσία να παρεμβαίνει στο βάθος και την έκταση της κρίσης, στη βίαιη αποκατάσταση των διαταραγμένων αναλογιών της καπιταλιστικής αναπαραγωγής, δεν μπορεί να ξεπεράσει τις κρίσεις και τις συνέπειές τους. Η καπιταλιστική βαρβαρότητα και επιθετικότητα δεν είναι μόνον απόδειξη δύναμης. Είναι και ένδειξη αδυναμίας να αντιμετωπίσει την απότομη όξυνση του συνόλου των αντιθέσεων, των αντιφάσεων που είναι σύμφυτες με την εξέλιξη του ιμπεριαλιστικού συστήματος.

Δεν είναι τυχαίο ότι τα πιο υπεύθυνα οικονομικά και πολιτικά επιτελεία του ιμπεριαλισμού συζητούν όλο και πιο πολύ ότι αντιμετωπίζεται σήμερα το ενδεχόμενο να ζήσει η ανθρωπότητα το φάσμα μιας παγκόσμιας κρίσης. Οι συνέπειες της κρίσης δεν μπορούν σήμερα να αμβλύνονται με τις κλασικές συνταγές ή κάποιες παραλλαγές τους γιατί έχει προχωρήσει σε ανώτερο επίπεδο η συγκέντρωση της παραγωγής και η κοινωνικοποίηση της εργασίας, από τη μια, και η συγκέντρωση του κοινωνικού πλούτου σε όλο και λιγότερα χέρια, από την άλλη. Οι αντιθέσεις και ανταγωνισμοί ανάμεσα στα διάφορα περιφερειακά κέντρα του ιμπεριαλισμού, οι ανταγωνισμοί μέσα στα ίδια τα κέντρα γίνονται όλο και πιο άγριοι, γι' αυτό και ο ιμπεριαλισμός γίνεται πιο επικίνδυνος. Οι αντιφάσεις και τα κρισιακά φαινόμενα μπορεί να φαίνονται πιο έντονα στη σφαίρα της κυκλοφορίας των κεφαλαίων. Στην πραγματικότητα όμως, η ουσία βρίσκεται στη σφαίρα της παραγωγής, εκεί που βγαίνει το καπιταλιστικό κέρδος, το μονοπωλιακό υπερκέρδος, εκεί που παράγεται η υπεραξία.

Αναζητούνται διάφορες αποχρώσεις καπιταλιστικής διαχείρισης, φιλομονοπωλιακής πολιτικής, προκειμένου να γίνει κάποια ρύθμιση στην έκταση και το βάθος της κρίσης, αλλά τα περιθώρια και τα μέσα δεν είναι απεριόριστα.

Ωριμάζει η ανάγκη για βαθιές αλλαγές, κυοφορείται η δυνατότητα της γενικής αντεπίθεσης. Το πόσο γρήγορα θα μετατραπεί σε πραγματικότητα θα εξαρτηθεί από την πορεία του εργατικού, γενικότερα του λαϊκού κινήματος σε κάθε χώρα, στο εθνικό επίπεδο, από την πορεία του διεθνούς συντονισμού και της συνεργασίας.

Το θέμα δεν είναι να συμπέσουν όλοι ακριβώς στην εκτίμηση πότε θα εκδηλωθούν πιο ανοικτά οι αντιθέσεις. Το ζήτημα για το ΚΚΕ είναι να δει τις τάσεις και να κάνει ό,τι μπορεί για να εκδηλωθούν όσο γίνεται πιο γρήγορα οι θετικές διεργασίες, οι ανακατατάξεις, τα μεγάλα κοινωνικά και επαναστατικά κινήματα. Να είναι έτοιμο στις απότομες εξελίξεις και όχι στην ουρά των γεγονότων.

Δεν αρκεί να κάνει το αυτονόητο, να βρίσκεται καθημερινά στο πλευρό του λαού, μέσα στα προβλήματα και τους αγώνες του. Αυτό που έχει σημασία είναι να επιταχυνθούν οι θετικές διεργασίες, να διαμορφωθούν οι προϋποθέσεις για μια γενική αντεπίθεση, για να ανοίξει ο δρόμος για ριζικές αλλαγές στη χώρα μας, στο επίπεδο της εξουσίας, στο γενικό προσανατολισμό της χώρας στις διεθνείς εξελίξεις.

Δεν ξεκινά από το μηδέν. Υπάρχει βάση και έδαφος για μια πορεία με πιο γρήγορους βηματισμούς, μαζί με τους συμμάχους, αυτούς που υπάρχουν σήμερα, αυτούς που σύντομα θα έλθουν στον κοινό αγώνα.