«Όχι άλλος ένας, ένας άλλος σταθμός»!

Του Δάνη Παπαβασιλείου, δημοσιογράφου του «902»

Η επίθεση κατά του ΚΚΕ και του «902», με αφορμή την πώληση της «Ραδιοτηλεοπτικής», ήταν αναμενόμενη. Λίγους μήνες πριν, μετά την πρώτη απόπειρα πώλησης, είχαμε μία επίθεση με τα ίδια ακριβώς χαρακτηριστικά.

Οι αντιδράσεις στην πώληση της «Ραδιοτηλεοπτικής» χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Η πρώτη αφορά στις ανησυχίες των μεγαλοεκδοτών - καναλαρχών για πιθανές ανακατατάξεις στην τηλεοπτική αγορά, σε μία περίοδο ρευστότητας που καθορίζεται από την γενική κρίση. Δηλαδή ο φόβος για το ενδεχόμενο εμφάνισης και νέου «παίκτη», που θα επηρεάσει τους υφιστάμενους συσχετισμούς.

Η δεύτερη κατηγορία αφορά στα σχέδια εκείνων που πίστεψαν ότι βρήκαν τη χρυσή ευκαιρία για να πετύχουν αυτό που επιχείρησαν από τις εκλογές του 2012, να σύρουν δηλαδή το ΚΚΕ σε μία κυβερνητική συνεργασία με αριστερό πρόσημο και μία μεταμφίεση της σημερινής κυβερνητικής πολιτικής. Στην περίπτωση αυτή είχαμε μία δεύτερη απόπειρα πολιτικού «σαλταδορισμού» μετά την πρώτη, το 1991, όταν επιχειρήθηκε η υφαρπαγή του «902». Μόνο που αυτή τη φορά η απόπειρα επενδύθηκε με κάποια επιπλέον ιδεολογήματα.

Αξίζει όμως να επισημανθεί ότι αυτές οι δύο κατηγορίες αντιδράσεων είχαν έναν κοινό παρονομαστή. Την προσπάθεια να υποσκάψουν την πολιτική, το κύρος και τη συνέπεια του ΚΚΕ, σε μία περίοδο όπου είναι ιδιαίτερα βολική για το αστικό πολιτικό σύστημα η άποψη ότι «όλοι το ίδιο είμαστε». Έτσι εξυπηρετούνται καλύτερα οι ανομολόγητοι σκοποί.

Έτσι όπως περιγράφεται, στην ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, η οικονομική κατάσταση της «Ραδιοτηλεοπτικής» το τελευταίο διάστημα, η απόφαση για την πώλησή της φαίνεται σωστή. Στο βαθμό που η επόμενη εναλλακτική «λύση» θα ήταν η χρεοκοπία, με όλες τις συνέπειες που συνεπάγονταν για τους εργαζόμενους και τα δικαιώματά τους.

Πιστεύω, όμως, ότι η ΚΕ, εν ευθέτω χρόνω, θα δώσει εμπεριστατωμένες απαντήσεις και στο αν ήταν δυνατόν σε προγενέστερο χρόνο να διαγνωσθούν οι συνέπειες της κρίσης για να αποφευχθεί η σημερινή εξέλιξη. Κάτι τέτοιο θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για ένα μελλοντικό ανάλογο εγχείρημα στα μέσα ενημέρωσης του Κόμματος.

Δυστυχώς, η δημόσια συζήτηση για τον «902» τις τελευταίες μέρες δεν άφησε περιθώρια για μια ανασκόπηση σχετικά με ένα σταθμό που κλείνει, αφήνοντας ένα ισχυρό αποτύπωμα στην εξέλιξη των ραδιοτηλεοπτικών μας πραγμάτων. Ένα αποτύπωμα πολύ ισχυρότερο από τα αμφιλεγόμενα (από όλους) ποσοστά ακροαματικότητας.

Eργάστηκα 21 (από τα συνολικά 23 του σταθμού) χρόνια στον «902 Αριστερά στα FM» και θα μιλήσω για το ραδιόφωνο. Το κλείσιμο του ραδιοφώνου πιστεύω ότι είναι μια «παράπλευρη» απώλεια, αφού το κόστος λειτουργίας του είναι μικρό και λιγότερο δύσκολο να αντιμετωπιστεί σε αντίξοες συνθήκες. Όμως, αφού ως μέρος της «Ραδιοτηλεοπτικής» δεν μπορούσε να αυτονομηθεί, ακολούθησε τη μοίρα της εταιρείας.

Το Γενάρη του 1990 άρχισε να εκπέμπει ο «902 Αριστερά στα FM» με το σύνθημα: «Όχι άλλος ένας, ένας άλλος σταθμός»!

Στα χρόνια που μεσολάβησαν, το προσωπικό του σταθμού, δημοσιογράφοι, παραγωγοί εκπομπών, τεχνικοί, διοικητικοί υπάλληλοι εργάστηκαν με ακαταπόνητη διάθεση για να αποδείξουν ότι, πράγματι, ο «902» είναι «ένας άλλος σταθμός» σε όλα τα επίπεδα της λειτουργίας του.

Ξέραμε πολύ καλά τη συνταγή για το πώς ένα ραδιόφωνο, στις υφιστάμενες συνθήκες, γίνεται οικονομικά κερδοφόρο και πώς αποκτάται η «μεγάλη» ακροαματικότητα. Να «χαϊδεύεις» τα αυτιά των ακροατών, να τα 'χεις καλά με όλους, και κυρίως με το αστικό κράτος και τα κόμματά του, να υποκλίνεσαι στις απαιτήσεις των δισκογραφικών και διαφημιστικών εταιρειών, να αποδεικνύεις καθημερινά ότι νόμος είναι το συμφέρον των αφεντικών. Δεν ακολουθήσαμε τη συνταγή και αυτό ίσως το πληρώνουμε.

Στα 23 χρόνια λειτουργίας του «902 Αριστερά στα FM» δε χαϊδέψαμε αυτιά και πολλές φορές πήγαμε κόντρα σ’ αυτό που ονομάζεται «κοινή γνώμη». Θυμίζουμε τις εποχές συλλαλητηρίων για το Μακεδονικό, όταν ήμασταν οι «Λακεδαιμόνιοι», επειδή αρνηθήκαμε να συμμετέχουμε στο παραλήρημα του εθνικισμού και της δημιουργίας των προϋποθέσεων για να σηκώσουν κεφάλι τα νεοναζιστικά αποβράσματα. Υποστηρίξαμε τις αρχές της αμοιβαίας επωφελούς συνεργασίας με όλα τα κράτη, υποστηρίξαμε την απεμπλοκή της χώρας από τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, αντισταθήκαμε στην πολιτική του «διαίρει και βασίλευε» και τις ιμπεριαλιστικές επιδρομές στα Βαλκάνια. Επιλογές που δικαιώθηκαν πανηγυρικά στη συνείδηση της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού.

Θυμίζουμε ότι ο «902 Αριστερά στα FM» ήταν το μόνο ραδιόφωνο που μέσα σε ένα κλίμα γενικευμένου άκρατου «ευρωπαϊσμού», είπε όχι στη Συνθήκη του Μάαστριχτ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δώσαμε μάχη για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος όπου ο λαός θα αποφαινόταν για το μέλλον του και αποκαλύψαμε το χαρακτήρα και το περιεχόμενο της Ευρωπαϊκής Ένωσης των μονοπωλίων, κόντρα στις αυταπάτες για την «Ευρώπη των λαών».

Στην πρόσφατη διεθνή, συγχρονισμένη οικονομική κρίση, και πάλι ο «902» ήταν αυτός που μιλούσε (εξ αρχής) για μία κρίση καπιταλιστική, μια κρίση υπερσυσσώρευσης κεφαλαίων που απαιτούσε τεράστιες καταστροφές παραγωγικών δυνάμεων για το ξεπέρασμά της. Ο σταθμός ήταν που στάθηκε αποφασιστικά απέναντι στις απόψεις περί κρίσης συγκεκριμένων μοντέλων του καπιταλισμού, περί κρίσης που οφείλεται στην ασυδοσία των «γκόλντεν μπόις», περί κρίσης που αφορά στο «μίγμα» της ακολουθούμενης οικονομικής πολιτικής. Με λίγα λόγια στις απόψεις που παρέπεμπαν στην αναζήτηση της λύσης «εντός των τειχών».

Δεν ήταν ούτε η προφητική ικανότητα, ούτε κάποιο χάρισμα προβλεπτικότητας. Ο «902 Αριστερά στα FM» ήταν, και το δήλωνε, σταθμός του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας. Οι αναλύσεις και οι θέσεις του ΚΚΕ έδιναν και στο σταθμό τα εφόδια για την ενημερωτική του λειτουργία για τη στάση του απέναντι στα γεγονότα και τις εξελίξεις.

Επικαλούμενοι αυτή τη σχέση του «902» με το ΚΚΕ, μας κατηγόρησαν πολλοί για έλλειψη αντικειμενικότητας και αξιοπιστίας, για μονομέρεια και αποκλεισμό κάθε άλλης άποψης.

Οι περισσότεροι από τους εκφραστές αυτής της άποψης κατέφευγαν σε μία λαθροχειρία, την ταύτιση της αντικειμενικότητας με την ουδετερότητα. Μας ζητούσαν δηλαδή να είμαστε στην ουσία ουδέτεροι σε έναν πόλεμο, τον ταξικό πόλεμο, που διεξάγεται γύρω μας καθημερινά, με θύτες και θύματα, με κερδισμένους και χαμένους, με νίκες και ήττες.

Όμως η ουδετερότητα συνιστά την κατ’ εξοχήν απάτη στην ενημέρωση, αφού ο ουδέτερος είναι ο καλύτερος φίλος του ισχυρού στη μάχη κατά του αδύνατου.

Ο «902 Αριστερά στα FM» δεν ήταν, ούτε μπορούσε να είναι, ουδέτερος. Ήταν σταθερά με την πλευρά της εργατικής τάξης και υπό το πρίσμα των δικών της συμφερόντων ανέλυε την πραγματικότητα και τις εξελίξεις. Η επιστήμη της διαλεκτικής και του ιστορικού υλισμού ήταν το εργαλείο και το στήριγμα της αντικειμενικότητάς του. Για τους κομμουνιστές δημοσιογράφους, η αντικειμενικότητα είναι συνυφασμένη με την επιστημονική αλήθεια ότι το μέλλον της εργατικής τάξης, των λαών, δεν είναι η συνέχιση της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης αλλά η απελευθέρωσή της απ’ αυτήν, είναι το φωτεινό μέλλον του Σοσιαλισμού.

Δεν αποφύγαμε βεβαίως στον τομέα αυτό τα λάθη, τις υπερβολές και τις παραλήψεις για τις οποίες πρέπει να γίνει νηφάλια και εμπεριστατωμένη ανάλυση. Έτσι θα αναδειχθεί στις πραγματικές διαστάσεις της η παρακαταθήκη του «902» στον κρίσιμο τομέα της ενημέρωσης.

Όμως η μεγαλύτερη προσφορά του «902 Αριστερά στα FM» στα 23 χρόνια της λειτουργίας του ήταν ότι έδωσε φωνή στους εργατικούς αγώνες.

Χιλιάδες ρεπορτάζ, δημοσιογραφικών ερευνών, συζητήσεων, συνεντεύξεων, ειδικών εκπομπών, ανέδειξαν τους μικρούς και τους μεγάλους αγώνες της εργατικής τάξης, έδωσαν τη δυνατότητα στους εργαζόμενους να μιλήσουν σε πρώτο πρόσωπο για τα προβλήματά τους, για τις αγωνίες τους, για τις διεκδικήσεις τους. Αυτή η προσφορά πιστεύουμε ότι εκτιμήθηκε από τους ίδιους τους εργαζόμενους και αυτή η αναγνώριση αποτελεί το μεγαλύτερο παράσημο για τον «902».

Ο χώρος δε μας επιτρέπει να μιλήσουμε αναλυτικά για το ψυχαγωγικό - πολιτιστικό πρόγραμμα του «902 Αριστερά στα FM». Ωστόσο οποιαδήποτε απόπειρα αποτίμησης, χωρίς αυτή τη διάσταση, θα ήταν ανάπηρη και άδικη.

Στα 23 χρόνια της λειτουργίας του, ο "902" δημιούργησε ένα ξεχωριστό πολιτιστικό κεφάλαιο στο τομέα των μέσων ενημέρωσης. Μπορεί να υπερηφανεύεται για τις μουσικές του εκπομπές που έγιναν (πολλές από αυτές) σημεία αναφοράς για τους φίλους της μουσικής, αλλά και για τους ανθρώπους της μουσικής. Ειδικότερα στο λαϊκό και το «έντεχνο» τραγούδι μπορούμε να πούμε χωρίς υπερβολή ότι ο «902 Αριστερά στα FM» λειτούργησε σαν μια κιβωτός στους δύσκολους καιρούς όπου το λαϊκό τραγούδι και γενικότερα ο λαϊκός πολιτισμός είχαν «εξαφανιστεί» από τα μέσα ενημέρωσης, κατ' απαίτηση των εταιρειών και των κυκλωμάτων της βιομηχανίας του θεάματος. Αρνηθήκαμε πεισματικά να παίξουμε τις λίστες τραγουδιών που «υπαγόρευαν» οι εταιρείες, οι οποίες υπόσχονταν και αύξηση της διαφήμισης, άλλη μια περίπτωση όπου οι επιλογές είχαν κόστος.

Εκπομπές για το βιβλίο, το θέατρο, τον κινηματογράφο, την Ιστορία, παρουσίαση δραματοποιημένων αστυνομικών διηγημάτων, εκπομπές για την ποίηση διαμόρφωναν ένα πρόγραμμα υψηλών απαιτήσεων για το οποίο αξίζει ο κόπος να μιλήσουμε κάποια στιγμή αναλυτικότερα.

Έτσι λοιπόν, ο «902», δηλαδή οι άνθρωποί του, το ΚΚΕ και οι χιλιάδες ακροατές και φίλοι που στήριξαν με κάθε τρόπο το σταθμό, έγραψε τη μικρή του ιστορία. Στο όνομα λοιπόν αυτής της ιστορίας δεν είναι δυνατόν να δεχθεί για τιμητές της ηθικής του αυτούς που νομοθετούν την αδικία και την εκμετάλλευση και έρχονται μετά να πουν ότι «ηθικό είναι το νόμιμο», αυτούς που ομολογούν ότι κουβάλησαν τις βαλίτσες της «Ζίμενς», αυτούς που Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή εξαγγέλλουν τη μονομερή διαγραφή του χρέους και Τρίτη, Πέμπτη, Σάββατο υπόσχονται διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, καταδημαγωγώντας έναν ολόκληρο λαό.

Ο «902» κλείνει και οι εργαζόμενοι που χάνουν την εργασία τους δεν είναι λιγότερο ή περισσότερο άνεργοι από τους συναδέλφους τους των άλλων μέσων. Δε γνωρίζω αν τους παρηγορεί το γεγονός ότι συνέβαλαν σ’ αυτό που επιτεύχθηκε αυτά τα 23 χρόνια. Ο καθένας μπορεί να διατηρεί και πικρία, ακόμη και αγανάκτηση για το πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα. Θα ήταν όμως πιο άδικο για τον ίδιο μας τον εαυτό να μηδενίζουμε αυτό που εμείς καταφέραμε και για το σκοπό που το κάναμε. Πολύ περισσότερο να το προσφέρουμε σε «φίλους» της τελευταίας στιγμής για να εξυπηρετήσουν τους ανομολόγητους σκοπούς τους.