"ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ: Αξιολόγηση - αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου, πειθαρχικά. Οι θέσεις του κλάδου

ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΜΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ

Α. Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ

Αγαπητές συναδέλφισσες και συνάδελφοι,

Μαζί με την παλιά συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, που στο πρόσωπό της ο λαός μας καταψήφισε όλα εκείνα που του τσάκισαν τη ζωή, δεν έφυγαν και τα προβλήματά μας. Αυτά είναι εδώ και με τη νέα συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και θα μεγαλώνουν γιατί είναι εδώ ο βασικός μας αντίπαλος: η Ε.Ε., οι βιομήχανοι, οι τραπεζίτες, οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι και οι απαιτήσεις τους για μέτρα σε βάρος των εργαζομένων, τα Μνημόνια Διαρκείας, οι ματωμένοι ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί, τα ματωμένα πρωτογενή πλεονάσματα, οι δεσμεύσεις ότι δεν θα υπάρχουν μονομερείς ενέργειες, ότι θα γίνει σεβαστό το πλαίσιο της ΕΕ κ.α.

Ιδιαίτερα ΕΕ και ΟΟΣΑ απέδειξαν αυτές τις μέρες κόντρα σε όλους τους εξωραϊστές τους, παλιούς και νέους, ότι δεν αλλάζουν, είναι ενώσεις του κεφαλαίου και τα δικά του συμφέροντα εξυπηρετούν και όσοι καλλιεργούν αυταπάτες για το αντίθετο είναι συνένοχοι και συμμέτοχοι.

Είναι εδώ λοιπόν όλοι αυτοί που μαζί με τις κυβερνήσεις τους και την ΕΕ φόρτωσαν την καπιταλιστική ανάπτυξη και στη συνέχεια την καπιταλιστική κρίση στις πλάτες του λαού, τσάκισαν τη ζωή μας και τη ζωή των παιδιών μας. Είναι εδώ μισθοί και συντάξεις πείνας. Τα χιλιάδες κενά στα σχολεία (ακόμα και αυτή τη στιγμή υπολογίζονται σε περίπου 4000 σε ΠΕ και ΔΕ). Τα άδεια ταμεία στις σχολικές επιτροπές. Η μεταφορά των παιδιών είναι υπό αίρεση συνεχώς. Τα πολυπληθή τμήματα. Τα ευρωπαϊκά προγράμματα, που τσακίζουν τη σκέψη των παιδιών. Οι επιχειρήσεις, που εισβάλλουν από πόρτες και παράθυρα στα σχολεία. Οι διαθεσιμότητες, που θα "λυθούν" στη λογική της κινητικότητας. Είναι εδώ η αξιολόγηση, που θα γίνει "με αντικειμενικά κριτήρια", με βάση τη δήλωση του πρωθυπουργού (και οι προηγούμενοι τα ίδια έλεγαν), και θα συνδέεται "με την απόδοση και την εξέλιξη του υπαλλήλου", με βάση τον κ. Κατρούγκαλο, ο οποίος αναρωτήθηκε «Γιατί να μη δώσω στους τρεις καλύτερους από τους δέκα κάτι παραπάνω;».

Προφανώς και ήταν πρόβλημα ότι η ως τώρα προωθούμενη αξιολόγηση ήταν τιμωρητική. Αλλά, ακόμα και αν κάνουμε μια υπόθεση εργασίας, ότι θα έχουμε ακώλυτη μισθολογική εξέλιξη την οποία έτσι κι αλλιώς διεκδικούμε, δεν αλλάζει η ουσία, γιατί είναι εδώ η στρατηγική της ΕΕ και του ΟΟΣΑ για το σχολείο και την αποτίμησή του! Θα κληθεί να αξιολογήσει-αποτιμήσει το ίδιο σχολείο, για το βασικό περιεχόμενο του οποίου έχουν συμφωνήσει και τα κόμματα της σημερινής συγκυβέρνησης στην ΕΕ, όταν στήριζαν ή δηλώνουν ότι θα σεβαστούν τις διάφορες ευρωπαϊκές συνθήκες (από τη συνθήκη του Μάαστριχτ, της Λισαβόνας, Μπολόνιας, την Ευρώπη του 2020, τις κατευθύνσεις της ΕΕ για τα εκπαιδευτικά συστήματα...) αλλά και τις κατευθύνσεις του ΟΟΣΑ, που τον κάλεσαν ξανά να τους συμβουλεύσει. Άρα θα είναι αποτίμηση με συγκεκριμένους δείκτες και στόχους κι όποιος δεν το "βλέπει" αυτό το λιγότερο που κάνει είναι να κλείνει τα μάτια στην πραγματικότητα.

Και επειδή ο βασικός μας αντίπαλος δε φεύγει με τις εναλλαγές των κυβερνήσεων, προσπαθούν να μας μάθουν να ζούμε με τα ψίχουλα, γιατί, όπως μας είπε ο Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης κ. Κατρούγκαλος «Δε θα υπάρξει καμιά αποκατάσταση μισθολογικών και εργασιακών απωλειών… Σας το λέω ξεκάθαρα, τη φτώχεια θα διαχειριστούμε. Αλλαγές στο μισθολόγιο μπορούμε να συζητήσουμε από το 2016 και μετά» και γι' αυτό ο Υπουργός Οικονομικών μας συνέστησε να ζούμε "λιτό βίο" γιατί τότε, λέει, δημιουργούμε ως Έλληνες! Είναι η γνωστή διαχρονική προτροπή του χορτάτου προς τους πεινασμένους! Είναι η εισαγωγή για να δεχτεί ο λαός την παράταση και επέκταση των μνημονίων, που δε θα λέγονται μνημόνια, για να ετοιμαστούν νέα μετά από μερικούς μήνες!

Απέναντι σε αυτή τη στρατηγική, ΕΕ, κεφαλαίου, κυβερνήσεων, εκπαιδευτικοί, γονείς, μαθητές, μαζί με όλους τους άλλους εργαζόμενους, έχουμε διατυπώσει και απαιτήσει όλα τα προηγούμενα χρόνια με σκληρούς αγώνες τις διεκδικήσεις μας που συμπυκνώνονται στο αίτημα:

"Κάλυψη όλων των απωλειών – Ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών μας".

Το συνδικαλιστικό κίνημα, παλεύοντας κάτω από τις δικές του σημαίες και για τα δικά του συμφέροντα δεν πρέπει να κάνει ούτε βήμα πίσω από το στόχο αυτό! Να γυρίσει την πλάτη σε όλους όσους το καλούν να παλέψει κάτω από τις σημαίες των κυβερνήσεων, να στηρίζει διαπραγματεύσεις που καταλήγουν σε τρόπο πληρωμής του χρέους που δεν είναι δικό του, σε παράταση των δανειακών συμβάσεων και νέες συμφωνίες-μνημόνια οι λογαριασμοί των οποίων θα πάνε κατευθείαν στους εργαζόμενους.

Το συνδικαλιστικό κίνημα πλήρωσε ακριβά τον παλιό κυβερνητικό συνδικαλισμό, δεν πρέπει να επιτρέψει να στηθεί ο νέος κυβερνητικός συνδικαλισμός. Ο ρόλος του σ.κ. είναι να υπερασπίζεται τους εργαζόμενους και όχι τις κυβερνήσεις, που, παρά την όποια ετικέτα έχουν, παλεύουν εντός των τειχών της ΕΕ, του ΝΑΤΟ, με συμμάχους τις ΗΠΑ και διακηρύσσοντας ένα άλλο, επεκτατικό αυτή τη φορά, μείγμα διαχείρισης της ίδιας πολιτικής.

Β. ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΚΑΛΕΙΤΑΙ ΝΑ ΔΟΥΛΕΨΕΙ Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ

Αγαπητές συναδέλφισσες και συνάδελφοι,

Μέσα σ' αυτό το περιβάλλον, ο  δάσκαλος, όρος τιμητικός για όλους τους εκπαιδευτικούς από το Νηπιαγωγείο ως το Πανεπιστήμιο, έρχεται στο σχολείο κουβαλώντας βαρύ φορτίο, που σχετίζεται με την εκπαίδευσή του αλλά και την εμπειρία του και καλείται να διδάξει σε αντίξοες συνθήκες.

Στο σχολείο συναντά τεράστιες δυσκολίες, όλα αυτά που προαναφέραμε συν την υποτυπώδη κτηριακή, εποπτική, υλικοτεχνική υποδομή, την ανύπαρκτη επιμόρφωση, τα πολυπληθή τμήματα, παιδιά που πεινάνε και κρυώνουν. Τα εργαλεία που του παρέχει το αστικό κράτος είναι συνέχεια της εκπαίδευσής του στα Παιδαγωγικά Τμήματα: αναλυτικά προγράμματα και βιβλία, που εμπεριέχουν τον ανορθολογισμό, την αντιεπιστημονικότητα, παραχάραξη ιστορίας, δεισιδαιμονίες, προκαταλήψεις, εξωραϊσμό των ιμπεριαλιστικών ενώσεων (ΕΕ, ΟΟΣΑ, ΝΑΤΟ...).

Αν σ' αυτά προσθέσουμε τη δύσκολη οικονομική κατάσταση, που βρίσκονται κυρίως οι νεότεροι συνάδελφοι, θα δούμε σε τι δύσκολες συνθήκες καλείται να εργαστεί ένας εκπαιδευτικός, που τελικά είναι αυτός του οποίου το έργο θέλει το σύστημα να αποτιμήσει για να του φορτώσει την ευθύνη για τη μη επίτευξη των στόχων που το ίδιο θέτει, για να εξυπηρετήσει την κερδοφορία και ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.

Με βάση τα παραπάνω, το εύηχο σύνθημα της σημερινής ημερίδας, για το σχολείο παιδαγωγικής ελευθερίας και δημοκρατίας, δείχνει ότι οι δυνάμεις που συγκροτούν την πλειοψηφία της ηγεσίας του συνδικάτου μας δε θέλει να ανοίξει τη συζήτηση για την ουσία της αξιολόγησης που αντικειμενικά συνδέεται με τους σκοπούς που θέτει η ταξική κοινωνία και το σχολείο της.

Δεν είναι τυχαίο που και η Διαμαντοπούλου αλλά και πολλοί άλλοι υπουργοί Παιδείας και όχι μόνο μιλούν για παιδαγωγική ελευθερία την ίδια ώρα που προωθούν αντιδραστικές αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα, π.χ. το νέο σχολείο της ημιμάθειας, της ΕΕ και των επιχειρήσεων, και μηχανισμούς επιβολής τους, όπως είναι η αξιολόγηση, το πειθαρχικό και όλο το αντιδραστικό αστικό νομοθετικό πλαίσιο.

Για να μιλήσουμε λοιπόν με πραγματικούς όρους, πρέπει να ξεκινήσουμε από την παραδοχή ότι σε όλα τα κοινωνικοοικονομικά συστήματα το περιεχόμενο της εκπαίδευσης το καθορίζει η τάξη που έχει το πάνω χέρι γιατί σχολείο και οικονομία είναι στενά συνδεδεμένα.

Το βασικό ερώτημα λοιπόν που πρέπει να απαντήσουμε είναι: παιδεία και σχολείο από ποιον και για ποιον, για να βρούμε και τους στόχους που βάζει το σημερινό σύστημα, να τους αντιπαλέψουμε και με την πάλη μας να επιβάλουμε ριζικές αλλαγές στην οικονομία, την κοινωνία και στο σχολείο, ώστε να αποκτήσουμε το σχολείο που θα ικανοποιήσει τις σύγχρονες μορφωτικές ανάγκες των παιδιών των λαϊκών οικογενειών που είναι το ζητούμενο.

Δυο κόσμοι συγκρούονται λοιπόν, η αστική τάξη με τους ιμπεριαλιστικούς τους οργανισμούς (ΕΕ, ΟΟΣΑ...) και το πολιτικό της προσωπικό από τη μια και η εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα από την άλλη.

Το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα, το ΠΑΜΕ, σε συνεργασία με τη λαϊκή συμμαχία των εργατών, των αγροτών, των επαγγελματοβιοτεχνών, των γυναικών, των φοιτητών κρίνει τις εξελίξεις στην παιδεία από την πλευρά των συμφερόντων της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων και παλεύει για την ικανοποίηση των σύγχρονων μορφωτικών αναγκών των παιδιών των λαϊκών οικογενειών.

Γ. ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΠΩΣ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΑΣΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Κεντρική επιδίωξη της στρατηγικής ΕΕ, ΟΟΣΑ και κυβερνήσεων τους για την εκπαίδευση είναι η λεγόμενη Δια Βίου Μάθηση, δηλαδή η προώθηση της εφήμερης, ευέλικτης και διαρκώς επαναλαμβανόμενης κατάρτισης και απόκτησης δεξιοτήτων, ώστε να μπορεί κάθε στιγμή ο εργαζόμενος να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας, σε μια περίοδο που το κεφάλαιο χρειάζεται έναν εργαζόμενο με τα προαναφερόμενα φτηνά και ευέλικτα χαρακτηριστικά.

Στο φόντο αυτής της στρατηγικής μπορούμε να δούμε επιγραμματικά τις εξελίξεις στην εκπαίδευση στην Ελλάδα.

Να επισημάνουμε όμως ότι οι εξελίξεις αυτές, που αφορούν όλο το εκπαιδευτικό σύστημα από το νηπιαγωγείο ως το πανεπιστήμιο, δεν είναι μόνο στη χώρα μας, έχουν προηγηθεί ή έπονται και σε άλλες χώρες της ΕΕ, με μνημόνια ή χωρίς, με καπιταλιστική κρίση ή χωρίς, είναι εξελίξεις που συνδέονται με τις ανάγκες της καπιταλιστικής οικονομίας στο επίπεδο ανάπτυξης που βρίσκεται σήμερα.

Ως προς τη δομή: Βαδίζουμε προς την σχετικά αυτόνομη-διαφοροποιημένη-ανταγωνιστική σχολική μονάδα, πολλές φορές στο όνομα της λεγόμενης παιδαγωγικής ελευθερίας, με ευθύνη για τα οικονομικά της, την επιλογή αναλυτικών προγραμμάτων, βιβλίων και εκπαιδευτικών. Η "αυτόνομη" σχολική μονάδα είναι περισσότερο "ευαίσθητη" στις απαιτήσεις των "πελατών", η συντήρηση ή η ανάπτυξή της εξαρτάται άμεσα από τη "ζήτηση" των εκπαιδευτικών ή ερευνητικών "προϊόντων" τους, την αξιολόγησή της από την αγορά. Η διαφοροποίηση στηρίζεται στην ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ-ΕΥΕΛΙΞΙΑ που συνδέεται με ντόπια και ευρωπαϊκά προγράμματα, που κατακλύζουν πλέον καθημερινά τα σχολεία και τσακίζουν τη σκέψη των παιδιών, και φυσικά στη λεγόμενη διαθεματική προσέγγιση της γνώσης.

Η νέα φυσιογνωμία του αστικού σχολείου είναι άρρηκτα δεμένη με τη σταδιακή μετατόπιση ευθυνών στην Τοπική Διοίκηση, η οποία υπηρετείται μέσω της αντιδραστικής αναδιάρθρωσης της διοικητικής δομής του αστικού κράτους (Καλλικράτης). Η αποκέντρωση βαθαίνει τους ταξικούς φραγμούς στην εκπαίδευση θα οδηγήσει σε παραπέρα υποβάθμιση του επιπέδου σπουδών κυρίως σε Περιοχές και Δήμους με εργατική λαϊκή σύνθεση. Η διεθνής εμπειρία σε άλλες καπιταλιστικές χώρες, σε Ευρώπη και Αμερική αυτό επιβεβαιώνει.

Ως προς το περιεχόμενο. Περνάμε από το σχολείο των αποσπασματικών αποστεωμένων από τη ζωή στην πλειονότητά τους γνώσεων, σε αυτό της αφομοίωσης πληροφοριών. Και στο αστικό σχολείο που γνωρίσαμε και στο "νέο" σχολείο το κοινό στοιχείο έγκειται στο ότι απουσιάζει η ενιαία γενική επιστημονική θεώρηση του φυσικού και κοινωνικού κόσμου. Και αυτό αποτελεί πρόβλημα κοσμοθεωρητικού χαρακτήρα καθώς η αστική φιλοσοφία, η αστική επιστήμη στο σύνολό της δεν μπορεί και δεν επιδιώκει να αντιμετωπίσει τον κόσμο στην ουσία του και στην ολότητά του. Αποτέλεσμα αυτών των κατευθύνσεων είναι η έμφαση που έχει δοθεί την τελευταία δεκαετία στη διαθεματικότητα (αποσπασματικές γνώσεις), η οποία βρίσκει τη φιλοσοφική της βάση στη θεωρία του κονστρουκτιβισμού, σύμφωνα με την οποία ο άνθρωπος κατασκευάζει ατομικά τη γνώση του, επομένως είναι δύσκολο για τον άνθρωπο να γνωρίσει συνολικά την αντικειμενική (φυσική και κοινωνική) πραγματικότητα, καθώς αρνείται την ύπαρξη αντικειμενικών νόμων που τη διέπουν.

Το σχολείο σε μια ταξική κοινωνία ήταν είναι και θα είναι ταξικό. Το νέο σχολείο γίνεται ακόμα πιο ταξικό, η ιδεολογική παρέμβαση στο περιεχόμενό του είναι απροκάλυπτη πια. Στόχος να πειστεί ο νέος άνθρωπος από την παιδική του ηλικία ότι ο καπιταλισμός είναι αιώνιος, η εκμετάλλευση δηλαδή ανθρώπου από άνθρωπο θα υπάρχει πάντα, ότι η αστική δημοκρατία και ελευθερία, όπου ο αστός κερδοφορεί και ζει πλουσιοπάροχα και ο εργάτης λιμοκτονεί είναι η υπέρτατη ελευθερία... Ότι η διεκδίκηση, οι αγώνες του εργατικού λαϊκού κινήματος είναι βία που ενίοτε την ταυτίζουν με την τρομοκρατία. Ότι οι αξίες της ΕΕ, στις οποίες πρέπει να συμβάλλουμε με δράσεις εθελοντισμού, φιλανθρωπίας, πρέπει να είναι κοινά αποδεκτές. Κοινός στόχος τους η εμπέδωση της ατομικής ευθύνης, της κοινωνικής συναίνεσης, της ταξικής ειρήνης.

Κοντολογίς, το αστικό σχολείο μαθαίνει τους μαθητές πώς να ζουν υποταγμένοι στις ανάγκες των καπιταλιστών. Το εκπαιδευτικό σύστημα μαθαίνει στον εκπαιδευτικό πώς να υποτάσσεται στις ανάγκες της καπιταλιστικής οικονομίας και κυρίως πώς να μαθαίνει στους μαθητές του ότι αυτές οι ανάγκες είναι και δικές τους.

Στο νέο σχολείο ο ρόλος του εκπαιδευτικού αλλάζει ριζικά, όχι μόνο εργασιακά, οικονομικά αλλά και ως προς αυτό καθεαυτό το ρόλο του μέσα στην τάξη και γι' αυτό προετοιμάζεται κατάλληλα στα αντίστοιχα πανεπιστημιακά τμήματα. Ο εκπαιδευτικός μετατρέπεται σε διαμεσολαβητή ανάμεσα στο μαθητή και τη γνώση, ανάμεσα στο σχολείο και την τοπική κοινωνία, τις επιχειρήσεις, κτλ.

Στο νέο σχολείο η εμπλοκή των επιχειρήσεων είναι πολυεπίπεδη. Καταρχήν αντικειμενικά το ίδιο το αστικό κράτος δουλεύει γι' αυτές, όταν διαμορφώνει το εκπαιδευτικό σύστημα. Εμπλέκονται όμως και με τη λεγόμενη χορηγία, μπαίνουν στα διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα που εντάχθηκαν επίσημα στο σχολικό πρόγραμμα της εκπαίδευσης (ευέλικτη ζώνη, project). Στο πλαίσιο της «κοινωνικής εταιρικής ευθύνης» οι επιχειρήσεις αναπτύσσουν μια γκάμα πρωτοβουλιών μέσα στο σχολείο (διαγωνισμούς έκθεσης, μαθητικής εφημερίδας, μαθητικής επιχειρηματικότητας, διοργάνωση εκδηλώσεων, παρακολούθηση κινηματογραφικών ταινιών κλπ). Στην κατεύθυνση των αναδιαρθρώσεων για λιγότερο και πιο ευέλικτο κράτος παραχωρούνται στις επιχειρήσεις αναγκαίες λειτουργίες του σχολείου (συντήρηση, καθαριότητα, φύλαξη κλπ.), η μακροχρόνια εκμετάλλευση των σχολικών χώρων και της σχολικής υποδομής, ιδιαίτερα μέσω ΣΔΙΤ, το σχολικό βιβλίο, το λογισμικό και η αντίστοιχη υποδομή. Ιδιαίτερο ρόλο παίζουν οι επιχειρήσεις Μ.Κ.Ο., που κάνουν ως και προσλήψεις εκπαιδευτικών, εκπονούν προγράμματα σε συνεργασία με δήμους, εμπλέκονται σε σεμινάρια με τους Σχ Συμβούλους. Στις μέρες μας, που δυστυχώς παιδιά λαϊκών οικογενειών πεινάνε, πολλές εταιρείες, όπως το ίδρυμα Νιάρχου, αναλαμβάνουν τη σίτιση με το αζημίωτο φυσικά!

Το κύριο ζήτημα είναι ότι η καπιταλιστική ανάπτυξη και οι αντίστοιχες αλλαγές που φέρνει για το αστικό εκπ/κό σύστημα έχουν ολέθριες συνέπειες τόσο στη διαμόρφωση του ανθρώπου όσο και στα σύγχρονα μορφωτικά δικαιώματα ευρύτατων εργατικών λαϊκών στρωμάτων.

Κι έτσι στην εποχή μας, που, ενώ υπάρχει πλούτος και γνώση τόση, ώστε να μπορούν να ζουν άνετα και να μορφώνονται ολόπλευρα όλα τα παιδιά, έχουμε σαφή οπισθοδρόμηση ακόμα και σε σχέση με προηγούμενες περιόδους, έχουμε ενίσχυση του λειτουργικού αναλφαβητισμού, νέους ανθρώπους που εκπαιδεύονται σε δεξιότητες αλλά δε μορφώνονται, άρα δεν κατανοούν τους βασικούς νόμους εξέλιξης της φύσης και της κοινωνίας.

Αυτό το σχολείο, με την αυτόνομη διαφοροποιημένη σχολική μονάδα θέλουν να εφαρμόσουν και στη χώρα μας ΕΕ, κεφάλαιο, κυβερνήσεις. Η αυτονομία και η διαφοροποίηση της σχολικής μονάδας, στο όνομα της παιδαγωγικής ελευθερίας, είναι και θέση του ΣΥΡΙΖΑ και όχι μόνο.

Δ. ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΠΟΥ ΜΠΑΙΝΕΙ ΕΙΝΑΙ: ΜΠΟΡΕΙ ΤΟ ΤΑΞΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ; ΜΠΟΡΕΙ Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΝΑ ΔΙΔΑΞΕΙ ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ;

Η απάντηση στο ερώτημα, με βάση τα παραπάνω, είναι προφανής. Το σχολείο αυτό υπηρετεί τα συμφέροντα της αστικής τάξης και με την έννοια αυτή η δική της ελευθερία επιβάλει τη δομή και το περιεχόμενο που έχει ανάγκη ως τάξη και η δική της αστική δημοκρατία, που στην ουσία είναι η δικτατορία των μονοπωλίων, επιβάλλεται στην εργατική τάξη και στους συμμάχους της. Ο δάσκαλος σ' αυτό το εκπαιδευτικό σύστημα καλείται να υπηρετήσει αυτό το αστικό σχολείο και με την έννοια αυτή δε θα είναι ποτέ πραγματικά "ελεύθερος" να διδάξει προς όφελος των παιδιών των λαϊκών οικογενειών.

Όμως, όπως το συνδικαλιστικό κίνημα, σε συνθήκες καπιταλιστικής οικονομίας αγωνίζεται και διεκδικεί δικαιώματα και αποσπά κατακτήσεις με σκληρούς αγώνες, έτσι και ο δάσκαλος, στα πλαίσια και αυτού του σχολείου, πρέπει να αναδεικνύει πρώτα και πάνω από όλες τις ιδιότητές του αυτή του επιστήμονα-παιδαγωγού και, κόντρα στους αστικούς νόμους, να διδάσκει την επιστημονική και ιστορική αλήθεια. Είναι χρέος του και καθήκον του αν θέλει να στρατευτεί με την εργατική τάξη και τα παιδιά της.

Άρα η όποια "παιδαγωγική ελευθερία" αποσπάται μέσα από συνεχή πάλη, συνεχή σύγκρουση και ανυπακοή στην αστική νομιμότητα, στην αστική παιδαγωγική, στα ανορθολογικά βιβλία, στην παραχάραξη της ιστορίας.

Ο δάσκαλος, για να μη μείνουμε απλά στην επίκληση των μεγάλων κομμουνιστών παιδαγωγών (Γληνού, Ιμβριώτη και άλλων), [που αρκετοί καταφεύγουν στα λόγια τους αλλά τα χρησιμοποιούν ξεκομμένα από το ιδεολογικό φορτίο που κουβαλούν, άρα ως τσιτάτα] αλλά να κάνουμε πράξη τα λόγια και τα έργα τους, πρέπει να διδάξει ότι η 9η Μάη είναι μέρα αντιφασιστικής νίκης των λαών και όχι μέρα της Ευρώπης, όπως προσπαθούν να την μετατρέψουν οι παραχαράκτες της ιστορίας.

Ε. Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Ή ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΗΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Συναδέλφισσες, συνάδελφοι,

Κάθε κοινωνία θέλει να αποτιμήσει τους στόχους που βάζει σε όλους τους τομείς, άρα και στην εκπαίδευση. Το ζήτημα είναι ότι όταν μιλάμε για την αξιολόγηση είναι εδώ όλη η στρατηγική της ΕΕ και του ΟΟΣΑ για την εκπαίδευση.

Η αξιολόγηση θα αποτιμήσει ακριβώς το κατά πόσο προχώρησαν οι αντιδραστικές αλλαγές που προωθούν. Γι' αυτό και οι κατευθύνσεις του Κατρούγκαλου είναι ολόιδιες με αυτές των προκατόχων του. Γι' αυτό και το Υπουργείο Παιδείας προχώρησε στην αναστολή της προωθούμενης από την προηγούμενη κυβέρνηση αξιολόγησης, που έτσι κι αλλιώς είχε ανασταλεί από τον αγώνα των ίδιων των εκπαιδευτικών, αλλά δε δεσμεύτηκε για την κατάργηση της αξιολόγησης.

Να θυμίσουμε ότι, με βάση τις κατευθύνσεις της ΕΕ και του ΟΟΣΑ, που αποτυπώθηκαν τόσο στο ΠΔ 152 όσο και σε όλο το νομοθετικό πλαίσιο του νέου σχολείου στη χώρα μας αλλά και σε άλλες χώρες της ΕΕ:

Καλό σχολείο θα είναι αυτό που λειτουργεί αυτόνομα, με διαφορετικό πρόγραμμα από το διπλανό ανάλογα με τις δυνατότητές του, θα βρίσκει καλούς χορηγούς, θα εκπονεί πολλά καινοτόμα ευρωπαϊκά και ντόπια προγράμματα, θα τσακίζει δηλαδή τη σκέψη των παιδιών, θα έχει καλές σχέσεις με τους δήμους επιχειρήσεις, θα δίνει στα παιδιά φτηνή κατάρτιση.

Καλός εκπαιδευτικός θα είναι αυτός που θα υπηρετεί και θα προάγει ένα τέτοιο σχολείο. Που θα πληρώνει για να μαζεύει προσόντα γύρω από το νέο σχολείο, που θα συνδέεται με τις επιχειρήσεις, που θα ετοιμάζει τα παιδιά για να μπουν από νωρίς στο σκλαβοπάζαρο της μαθητείας-τζάμπα δουλείας, που θα αναπαράγει όσα λένε τα βιβλία, τα διάφορα προγράμματα ευρωπαϊκά και ντόπια, που θα διδάσκει διάφορα αντιεπιστημονικά πράγματα, που θα δέχεται να διδάξει την παραχάραξη της ιστορίας που προωθείται μέσα από τα βιβλία και τα διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα (ευρωπαϊκή μνήμη), που θα γίνεται σπόνσορας της λυκοσυμμαχίας της ΕΕ (teachers4europe, 12 μαθήματα για Ε.Ε.), που σε τελευταία ανάλυση θα απαρνηθεί τον παιδαγωγικό του ρόλο και θα γίνει διαμεσολαβητής.

Οι κατευθύνσεις αυτές για την αποτίμηση του έργου του εκπαιδευτικού δεν αμφισβητούνται και από τη νέα συγκυβέρνηση γιατί στηρίζει την ΕΕ και τελευταία συμβουλεύεται τον ΟΟΣΑ, όπως έκανε η Διαμαντοπούλου κάποτε που δικαίως την κατήγγειλε τότε.

Η ΕΕ στο κείμενό της Ανασχεδιασμός της Εκπαίδευσης προτείνει να ευθυγραμμιστούν πλήρως τα ευρωπαϊκά συστήματα εκπαίδευσης με την καλλιέργεια δεξιοτήτων, τις ανάγκες των επιχειρήσεων, προτείνοντας μάλιστα να μπαίνουν οι ίδιοι οι επιχειρηματίες στις αίθουσες διδασκαλίας για την ενίσχυση ανάλογης "μάθησης" μήπως και ο δάσκαλος δεν τα κάνει καλά.

Έχοντας όλα αυτά στο μυαλό μας, φαίνεται καθαρά ότι η ουσία της αξιολόγησης είναι αντιδραστική. Άρα η αντίληψη που αποσυνδέει την αξιολόγηση από τις αλλαγές στην εκπαίδευση δεν καλλιεργεί μόνο αυταπάτες αλλά εγκλωβίζει τους εκπαιδευτικούς, δε δημιουργεί συμμαχίες με τους γονείς και τους άλλους εργαζόμενους πάνω στη αντικειμενική βάση που είναι η πλατιά μόρφωση που η εποχή μας μπορεί να δώσει στους μαθητές, αφοπλίζει το κίνημα.

Όταν μάλιστα αυτή η αντίληψη περί καλής αξιολόγησης προωθείται από το ίδιο το συνδικάτο αλλά και από δυνάμεις που θέλουν να λέγονται αριστερές, προοδευτικές, είναι επικίνδυνη και βάζει το κίνημα να παλεύει κάτω από ξένες σημαίες. Εν κατακλείδι η καλλιέργεια της αντίληψης ότι μπορεί στην ταξική κοινωνία να υπάρχει καλή, φιλολαϊκή αξιολόγηση είναι αντιεπιστημονική και αντιδιαλεκτική, γιατί αποσυνδέει την αξιολόγηση από τις προωθούμενες κάθε φορά αλλαγές στο σχολείο και το σχολείο από την οικονομία.

Οι εργαζόμενοι κι εδώ εμείς οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς, οι μαθητές, για να ξεκαθαρίσουμε το χαρακτήρα της αξιολόγησης πρέπει να απαντήσουμε στο βασικό ερώτημα: Ποιος, ποιον και για ποιο σκοπό;

Δεν είναι τυχαίο που όπου εφαρμόστηκαν οι αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις στην εκπαίδευση και το εργαλείο της αξιολόγησης τα αποτελέσματα είναι θετικά από την πλευρά του κεφαλαίου και των μηχανισμών του, με την έννοια ότι πιάστηκαν οι δείκτες που έθεσαν (σχολεία αυτόνομα, διαφοροποιημένα, κατάρτισης και δεξιοτήτων, φτηνοί, ημιμαθείς και ευέλικτοι εργαζόμενοι...), αλλά καταστροφικά από την πλευρά των μορφωτικών αναγκών των παιδιών των λαϊκών οικογενειών: ο λειτουργικός αναλφαβητισμός & η εκμετάλλευση στα ύψη!

ΣΤ. Διεθνής εμπειρία όπου εφαρμόστηκαν οι αλλαγές αυτές στην εκπαίδευση

Κάποιοι καλοθελητές θα πουν. Καλά τα λέτε αλλά στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε άλλα «πολιτισμένα κράτη» δεν υπάρχει αυτό το χάλι που μάλιστα επιδείνωσαν η καπιταλιστική κρίση και τα αντιλαϊκά πακέτα μέτρων. Ο στόχος τους είναι να βγάλουν λάδι την ενιαία στρατηγική του κεφαλαίου απέναντι στους λαούς και τα παιδιά τους. Η διεθνής πείρα είναι αποκαλυπτική:

Στη Βρετανία από το 1985 με  το πρόγραμμα «Σκέφτομαι επιχειρηματικά» τα σχολεία οδηγήθηκαν στην ίδρυση μικρών επιχειρήσεων τις οποίες διαχειρίζονται για την εξασφάλιση του προς το ζειν. Τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής ήταν  τραγικά. Το 75% των σχολείων λειτουργούν με άθλιες συνθήκες ενώ ο μέσος όρος αμόρφωτων αποφοίτων είναι ο υψηλότερος στην Ε.Ε. Να λοιπόν για ποια σύγκλιση μας μιλούν, ότι θα γίνουμε Ευρωπαίοι. Στη Βρετανία αναγνωρίζεται το δικαίωμα των σχολείων, να διαφοροποιούνται από το αναλυτικό πρόγραμμα που ισχύει σε εθνική κλίμακα ώστε να επιλέγουν 12χρονοι μαθητές ποια μαθήματα θέλουν να παρακολουθήσουν στο Γυμνάσιο και ποια όχι (το κριτήριο με το οποίο θα γίνονται οι επιλογές είναι δεδομένο: η καλύτερη προετοιμασία για τις εξετάσεις).

Όσοι γνωρίζουν λίγα πράγματα για την εκπαίδευση στις ΗΠΑ, εύκολα μπορούν να  καταλάβουν ότι από εκεί η Ε.Ε. αντλεί τα πρότυπά της. Υπόδειγμα δηλαδή είναι μια χώρα, που έχει αδιαμφισβήτητα το μεγαλύτερο ποσοστό αναλφαβητισμού και αγραμματοσύνης στον αναπτυγμένο κόσμο, μια χώρα που σε μια από τις πιο φημισμένες πολιτείες της, την Καλιφόρνια, το 53% των μαθητών δεν πηγαίνει σχολείο, εκπαιδεύεται στο σπίτι ή πουθενά, μια χώρα όπου τα σχολεία διαγκωνίζονται πιο θα περισυλλέξει τα περισσότερα καπάκια αναψυκτικών για να εξασφαλίσει μεγαλύτερη χρηματοδότηση από τον χορηγό του, την  Κόκα –Κόλα ή την Πέπσι και η Μόμπιλ παραδίδει μαθήματα προστασίας του περιβάλλοντος μετά από την καταστροφή που η ίδια προξένησε με διαρροή πετρελαίου από τα πετρελαιοφόρα της.

Στη Γερμανία που επίσης έχει προχωρήσει η αξιολόγηση, τα παιδιά δίνουν εξετάσεις από την Πέμπτη Δημοτικού και κατατάσσονται  ανάλογα με την επίδοση σε τύπους σχολείων και από νωρίς στην επαγγελματική κατάρτιση.

Στη Φινλανδία, με το περίφημο μοντέλο της, πολλοί πανεπιστημιακοί της χώρας κατηγορούν το υπάρχουν εκπαιδευτικό σύστημα και τη σημασία που δίνει στις δεξιότητες για την αδυναμία των μαθητών να έχουν ισχυρές μαθηματικές βάσεις. Τι να το κάνεις λοιπόν αν είσαι, ή μάλλον ήσουν, πρώτος σε ένα διαγωνισμό που αυτά που ζητάει και εξετάζει δεν είναι φιλολαϊκά;

Ζ. ΤΟ ΔΙΚΟ ΜΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΛΑΪΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ

Απέναντι στο σχολείο της αυτονομίας, του διαφοροποιημένου προγράμματος, των ταξικών διαχωρισμών, το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα αντιπροτείνει ένα εκπαιδευτικό σύστημα και ένα σχολείο που θα καλύπτει τις σύγχρονες μορφωτικές ανάγκες των παιδιών των λαϊκών αναγκών, που θα μορφώνει και θα διαπαιδαγωγεί όλα τα παιδιά, θα τα ετοιμάζει να διεκδικούν ζωή, μόρφωση και δουλειά με δικαιώματα.

Με βάση τη βασική μας αντίληψη "όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα στη μόρφωση, στη γνώση" αγωνιζόμαστε και διεκδικούμε:

·    Όλα τα παιδιά να έχουν δίχρονη υποχρεωτική ΠΑ, όπου θα αναπτύσσονται αρμονικά και θα κοινωνικοποιούνται. Δε θέλουμε η ΠΑ να σχολειοποιηθεί, να εντατικοποιηθεί, να βιάσει δηλ τη διαδικασία ανάπτυξης των παιδιών σε μια ηλικία τόσο τρυφερή.

·    Στην εποχή μας που η επιστήμη και η τεχνολογία έχει τεράστια ανάπτυξη πρέπει όλα τα παιδιά να μορφώνονται, παραμένοντας στο σχολείο μέχρι τα 18 τους χρόνια, μέσα από ένα ενιαίο 12χρονο αποκλειστικά δημόσιο και δωρεάν σχολείο. Μετά να αποφασίσουν, με ώριμη σκέψη και ως ολοκληρωμένες προσωπικότητες που θα είναι, τι θέλουν να κάνουν στη ζωή τους έχοντας τρεις επιλογές: ή να βγουν στην αγορά εργασίας ή να παρακολουθήσουν δημόσιες και δωρεάν επαγγελματικές σχολές μετά το 12χρονο, αν το επάγγελμα που θα επιλέξουν το απαιτεί, ή να συνεχίσουν στο πανεπιστήμιο μέσα από ένα σύστημα επιλογής που θα δίνει τη δυνατότητα σε κάθε παιδί να προσπαθεί όσες φορές θέλει. Το ενιαίο δωδεκάχρονο σχολείο θα δένει αρμονικά τη θεωρία με την πράξη, θα είναι σχολείο πολυτεχνικό, θα λαμβάνει υπόψη του επίπεδο ανάπτυξης του παιδιού και την ανάγκη να μορφωθεί ολόπλευρα.

·    Όλα τα παιδιά με ειδικές ανάγκες να φοιτούν σε ένα αποκλειστικά δημόσιο και δωρεάν σύστημα ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, μέσα από τη δομή που το καθένα έχει ανάγκη, ειδικό 12τάξιο σχολείο, γενικό σχολείο με τάξη ένταξης ή παράλληλη στήριξη. Παράλληλα να στηρίζεται η οικογένεια για να μπορεί να σηκώσει τις επιπρόσθετες δυσκολίες. Η μόρφωση, εκπαίδευση και επαγγελματική αποκατάσταση των παιδιών με ειδικές ανάγκες πρέπει να είναι αποκλειστική ευθύνη του κράτους.

·    Το σχολείο για μας πρέπει να μορφώνει και να διαπαιδαγωγεί τα παιδιά. Να κατακτούν τις βασικές έννοιες της επιστήμης και της τεχνολογίας, για να κατανοούν τους φυσικούς και κοινωνικούς νόμους εξέλιξης και να είναι σε θέση να παρεμβαίνουν ώστε να καλυτερεύουν τη ζωή τους. Ο ολόπλευρα μορφωμένος άνθρωπος είναι αυτός που μπορεί να σταθεί παντού, να ακολουθήσει όποια επιστήμη αγαπά, να ασκήσει όποιο επάγγελμα θέλει με βάση πάντα και τις κοινωνικές ανάγκες. Η επιλογή όμως αυτή θα γίνεται μετά το 12χρονο.

·    Παράλληλα θέλουμε τα παιδιά μας να αθλούνται, να διασκεδάζουν, να έρχονται σε επαφή με την τέχνη, να έχουν ελεύθερο χρόνο για να παίξουν και να ξεκουραστούν.

·    Απαιτούμε για μας και τα παιδιά μας, μόνιμη και σταθερή δουλειά για όλους τους εργαζόμενους, δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με μισθούς που θα καλύπτουν τις σύγχρονες ανάγκες μας, ασφάλεια και περίθαλψη για όλους.

Η. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΛΑΪΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ

Συναδέλφισσες, συνάδελφοι,

χωρίς να σταματήσουμε ούτε λεπτό να διεκδικούμε και σε αυτές τις συνθήκες ό,τι καλύτερο μπορούμε για τη μόρφωση των παιδιών μας, δεν τρέφουμε ψευδαισθήσεις, δεν έχουμε αυταπάτες ότι μπορεί στα πλαίσια αυτού του συστήματος και στο μαντρί της ΕΕ να ικανοποιηθούν οι μορφωτικές ανάγκες των παιδιών μας, παρά το ότι στην εποχή μας υπάρχει τεράστιος πλούτος, υψηλού επιπέδου ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας.

Ξέρουμε πολύ καλά ότι αυτό απαιτεί ριζικές αλλαγές στο επίπεδο της οικονομίας, ώστε να σταματήσει η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και να καρπωθεί ο εργαζόμενος τον πλούτο που παράγει. Σε μια τέτοια οικονομία μπορούν να ικανοποιηθούν οι ανάγκες μας και να  έχουμε το σχολείο και τον εκπαιδευτικό που χρειαζόμαστε. Γι' αυτό η πάλη μας συνδυάζει τον αγώνα για τα καθημερινά μας προβλήματα με την προοπτική μιας οικονομίας που τα κλειδιά της θα τα έχουν οι εργαζόμενοι.

Στην πάλη αυτή ο εκπαιδευτικός πρέπει να πάρει θέση. Ένας εκπαιδευτικός που θέλει να λέγεται παιδαγωγός της νέας γενιάς και δε λειτουργεί ως διαμεσολαβητής πρέπει:

να λειτουργεί κόντρα στον εργοδότη του (ΕΕ, κράτος, ιδιώτης) και να στρατευτεί στον κοινό αγώνα με γονείς, μαθητές, άλλους εργαζόμενους, για το σχολείο των σύγχρονων λαϊκών αναγκών. Γιατί στα παιδιά μας αξίζουν τα καλύτερα!

Θεοδώρα Δριμάλα

μέλος της Πανελλαδικής Γραμματείας του ΠΑΜΕ Εκπαιδευτικών και του Δ.Σ. της ΔΟΕ