Πέρα από όση βλακώδη εθνικιστική
μπούρδα κυκλοφορεί για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, πέρα από όσα σκόπιμα
λέγονται δια στόματος υπουργού παιδείας, ή οποιουδήποτε άλλου παράγοντα
κυβερνητικού ή μη, υπάρχουν τα γεγονότα.
Αλήθεια , γιορτάστηκε η 1η επέτειος της
28ης Οκτωβρίου το 1941; Πώς; Από ποιους οργανώθηκε; Πού ήταν οι
ιδεολογικοί πρόγονοι αυτού του άθλιου εθνικιστικού συρφετού που
ξεσαλώνει όλες αυτές τις μέρες; Στο τελευταίο ερώτημα η απάντηση είναι εύκολη. Ήταν συνεργάτες των Γερμανών , δοσίλογοι, μαυραγορίτες και άλλα συναφή.
Να πώς γιορτάστηκε όμως η πρώτη επέτειος της
28ης Οκτωβρίου.
«Για
τον αγωνιστικό γιορτασμό της πρώτης επετείου της 28 του Οχτώβρη ο Γιώργης
Τρικαλινός γράφει: ' Ηταν τέλη του Σεπτέμβρη με αρχές του Οχτώβρη του 1941 στην
Αθήνα. Σ' ένα σπίτι της Κυψέλης μαζευτήκαμε τα μέλη του Γραφείου της ΚΕ της
ΟΚΝΕ, για να συζητήσουμε για το πως θα 'πρεπε να γιορτάσουμε την πρώτη επέτειο
της 28 του Οχτώβρη. ΄Εγινε πολλή συζήτηση. Κράτησε, απ' όσο θυμάμαι, πάνω από
τέσσερες ώρες. Και ήταν δικαιολογημένη αυτή η παράταση της συζήτησης. ΄Ηταν η
πρώτη φορά που θα γιορτάζαμε τη μέρα αυτή στην Αθήνα, κάτω από καθεστώς κατοχής
και η πρώτη ανοιχτή εκδήλωση ενάντια στους Γερμανοϊταλούς καταχτητές. Και οι
δυνάμεις του άξονα εκείνη την εποχή ήταν πανίσχυρες, κατείχαν όλη σχεδόν την
Ευρώπη. Στο ανατολικό μέτωπο προχωρούσαν με γρήγορους ρυθμούς. Είχαν καταλάβει
ένα μεγάλο μέρος της Ευρωπαϊκής Ρωσίας και προχωρούσαν να καταλάβουν τη Μόσχα.
Ακόμα από την πρώτη ημέρα οι Γερμανοϊταλοί φασίστες καταχτητές στην Ελλάδα δεν
σταμάτησαν να μεταδίδουν ανακοινώσεις - απαγορεύεται για την κυκλοφορία, για
τις συγκεντρώσεις, για την κατοχή όπλων κ.λπ. με σκοπό να σπάσουν το φρόνημα
του λαού και της νεολαίας. Και όλα αυτά ήταν φυσικό να έχουν κάποια επίδραση
στο λαό, που φαινόταν στην αρχή λίγο φοβισμένος, λίγο μουδιασμένος. Γι' αυτό
και μεις είμαστε λίγο δισταχτικοί, λίγο επιφυλαχτικοί για την επιτυχία της
εκδήλωσης. Αλλά τελικά αποφασίσαμε ομόφωνα να την κάνουμε στην πλατεία Συντάγματος,
μπροστά στον ΄Αγνωστο στρατιώτη και την ευθύνη για την οργάνωσή της να την
αναλάβουν οι οργανώσεις μας της Κομμουνιστικής Νεολαίας των φοιτητών. Τότε
στους φοιτητές λειτουργούσαν οργανώσεις της ΟΚΝΕ, και είχαν αρχίσει να
καταπιάνονται με τα προβλήματα των φοιτητών. Υπήρχαν αχτιδικές οργανώσεις στο
Πανεπιστήμιο, στο Πολυτεχνείο, στην Ανωτάτη Εμπορική, στην Πάντειο, στον Οίκο
του φοιτητή. Είχε συγκροτηθεί και καθοδηγητικό Οργανο για όλους τους
σπουδαστές, που το λέγαμε Γραφείο της ΟΚΝΕ της Σπουδάζουσας.
΄Υστερα
από λίγες μέρες, το Γραφείο αυτό της ΟΚΝΕ συζήτησε μέσα σε ατμόσφαιρα
αγωνιστικού ενθουσιασμού, την πρόταση του Γραφείου της ΚΕ της ΟΚΝΕ και τη
δέχτηκε ομόφωνα. Καθορίστηκε οργανωτική επιτροπή της εκδήλωσης, η οποία σε
λίγες μέρες πήρε μια σειρά αποφάσεις για την καλύτερη οργάνωση και προετοιμασία
της εκδήλωσης. Αμέσως άρχισε η ζύμωση στις διάφορες σχολές: στη Νομική Σχολή
στην οδό Σίνα, στο Χημείο, στη Λέσχη, στο Πολυτεχνείο, στην Ανωτάτη Εμπορική,
στο συσσίτιο που βρισκόταν στα Πευκάκια, απέναντι από τη Γερμανική εκκλησία
κ.λπ. παντού όπου υπήρχαν και ζούσαν φοιτητές. Διάφοροι ομιλητές, σ' όλες
σχεδόν τις αίθουσες διδασκαλίας, ανεβασμένοι στις καρέκλες, στους τοίχους των
παραθύρων, είτε ακόμα και σηκωμένοι στα χέρια, τόνιζαν τη σημασία της 28 του Οχτώβρη
και την ανάγκη να γιορταστεί από τους ΄Ελληνες, από τη νεολαία. Εκεί που
κυριολεχτικά χαλούσε ο κόσμος ήταν ο χώρος του φοιτητικού συσσιτίου, γιατί εκεί
συγκεντρώνονταν και η μεγαλύτερη μάζα των φοιτητών. Συνάμα γέμιζαν οι διάφοροι
φοιτητικοί χώροι από χιλιάδες μικρά χειρόγραφα τρικ, που τα έγραφαν όλη τη
νύχτα συνεργεία φοιτητών, γιατί μέχρι τότε οι φοιτητικές οργανώσεις της ΟΚΝΕ
δεν είχαν εξασφαλίσει πολύγραφο ή τυπογραφείο. Και τα έγραφαν με κάτι όμορφα
γράμματα, κεφαλαία ή πεζά, που ήταν καλύτερα από τα τυπογραγραφημένα ή τα
πολυγραφημένα. Ηταν τέτοιος ο πατριωτικός αγωνιστικός ενθουσιασμός, που είχε
παρασύρει ακόμη και τους επιφυλαχτικούς και δισταχτικούς.
Την
παραμονή της 28 του Οχτώβρη, oι αρχές της κατοχής μετάδιναν από το ραδιόφωνο,
δημοσίευαν στις εφημερίδες και είχαν τοιχοκολλήσει και στα κεντρικά σημεία της
Αθήνας και των άλλων πόλεων της Ελλάδας ανακοινώσεις με τις οποίες απαγόρευαν
τις συγκεντρώσεις και τις κάθε είδους εκδηλώσεις την ημέρα αυτή, με ποινή επί
τόπου εκτέλεσης κ.λπ. Παράλληλα σ' όλους τους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας:
στην Πατησίων, 3ης Σεπτεμβρίου, Αθηνάς, Σταδίου, Πανεπιστημίου, Ακαδημίας κ.λπ.
στις κεντρικές πλατείες, Ομόνοιας, Κάνιγγος, Κλαυθμώνος, Λαυρίου, κ.λπ.
κυκλοφορούσαν περίπολοι από Ιταλούς, ιδιαίτερα καραμπινιέρους. Πότε πότε έκανε
την εμφάνισή του και κανένα ελαφρό τανκ. Και όμως τα φοιτητικά νιάτα αψήφησαν
όλα αυτά τα μέτρα των γερμανοϊταλών καταχτητών.
Από
την οργανωτική επιτροπή σαν τόποι προσυγκέντρωσης είχαν καθοριστεί διάφοροι
χώροι γύρω από την Πλατεία Συντάγματος, όπου θα γινόταν η κεντρική εκδήλωση. Κι
αυτή είχε οριστεί να γίνει στις 11 το πρωί, ενώ οι προσυγκεντρώσεις στις 10.30.
Σαν τόποι προσυγκέντρωσης είχαν οριστεί η πλατεία Σκουφά - στο Κολωνάκι, το
άγαλμα του Κολοκοτρώνη, τα Προπύλαια του Πανεπιστημίου, η Πλατεία Μητροπόλεως
κ.λπ.
Από
πολύ νωρίς άρχισαν να καταφθάνουν στους τόπους της προσυγκέντρωσης οι πρώτες
ομάδες των φοιτητών μαζί με εργάτες, μαθητές και άλλους εργαζόμενους. Με τα
νοήματα γίνονταν οι συνεννοήσεις και έπειτα σκορπούσαν από εδώ και από εκεί για
να μη γίνονται αντιληπτοί από τα ελληνόφωνα όργανα των καταχτητών και τα
ιταλικά περίπολα. Την καθορισμένη στιγμή ένα σφύριγμα και μια φωνή
"πατριώτες" έκανε όλες τις σκόρπιες παρέες να συγκεντρωθούν γύρω από
τον ομιλητή, που σηκωμένος στα χέρια έλεγε δυο λόγια για τις 28 του Οκτώβρη και
καλούσε τους συγκεντρωμένους να πάνε ομαδικά στον Αγνωστο Στρατιώτη, για να
καταθέσουν στεφάνια γι' αυτούς που έπεσαν για τη λευτεριά και την ανεξαρτησία
της πατρίδας. Αμέσως ξεδιπλώνονταν οι ελληνικές σημαίες που ανέμιζαν περήφανα,
ενώ οι νέοι αψηφούσαν τους καταχτητές και τα ντόπια όργανά τους και η πλατεία
και οι γύρω δρόμοι αντηχούσαν από τις ζητωκραυγές και τον εθνικό ύμνο. Και τότε
ξεκινούσαν όλες οι φάλαγγες από τους διάφορους τόπους προσυγκέντρωσης προς το
Σύνταγμα και τον Αγνωστο Στρατιώτη. Στις 11 ακριβώς έβλεπες να καταφθάνουν οι
φάλαγγες από τους διάφορους τόπους προσυγκέντρωσης με τις ελληνικές σημαίες
μπροστά, άλλες να κατηφορίζουν από τη λεωφόρο Κηφισίας, άλλες ν' ανηφορίζουν
από την Πανεπιστημίου, τη Μητρόπολη κ.λπ. Χιλιάδες και χιλιάδες φοιτητές,
μαθητές, εργάτες, είχαν πλημμυρίσει την πλατεία Συντάγματος. Διάφοροι ομιλητές
πήραν το λόγο και μίλησαν για τη σημασία της 28 του Οχτώβρη, άλλοι κατάθεσαν
στεφάνια στον Αγνωστο Στρατιώτη, ενώ οι συγκεντρωμένοι ζητωκραύγαζαν για τη
λευτεριά και την ανεξαρτησία της πατρίδας και έψαλλαν τον εθνικό ύμνο. Εκεί για
πρώτη φορά ακούστηκε το σύνθημα "θάνατος στο φασισμό - λευτεριά στο
λαό", που έγινε κατοπινά κεντρικό σύνθημα όλων των αντιστασιακών οργανώσεων.
Ο ενθουσιασμός και η αγωνιστικότητα που κυριαρχούσαν κείνες τις στιγμές ήταν
κάτι το αφάνταστο, κάτι που δεν μπορεί να διατυπωθεί στο χαρτί. Ολοι
συνεπαρμένοι φώναζαν για τη λευτεριά και την ανεξαρτησία της πατρίδας μ' όλη τη
δύναμη της ψυχής τους, αγκαλιάζονταν, φιλιούνταν, εύχονταν ο ένας στον άλλον
καλή ανάσταση.
Μπροστά
στον όγκο των συγκεντρωμένων -που θα ήταν πάνω από 5.000- δεν τόλμησαν να
επέμβουν οι χαφιέδες και καραμπινιέροι για να διαλύσουν τη συγκέντρωση. Εκαναν
μεταβολή και φεύγανε με βήμα ταχύ προς κατεύθυνση αντίθετη απ' αυτήν που είχαν
έρθει. Ωστόσο, ειδοποιήθηκε η ιταλική καβαλλερία που άρχισε να χτυπάει τους
διαδηλωτές. Οι νέοι τους υποδέχτηκαν με το γνωστό σύνθημα "αέρα" και
με ζητωκραυγές υπέρ της Ελλάδας και ενάντια στους Ιταλούς φασίστες. Προς
στιγμήν οι καραμπινέροι έκαναν πίσω. Αλλά ξαναεπιτέθηκαν. Σκληρές συγκρούσεις
έγιναν και άγριες σκηνές ξετυλίχτηκαν για πολλή ώρα στην Πλατεία Συντάγματος
και στις γύρω παρόδους ανάμεσα στους άοπλους φοιτητές και στους πάνοπλους
Ιταλούς. Πολλοί φοιτητές τραυματίστηκαν ή ποδοπατήθηκαν από τα άλογα. Μα οι
φοιτητές της Αθήνας, οι νέοι της Ελλάδας κέρδισαν μια μεγάλη μάχη, μια μεγάλη
νίκη, την πρώτη νίκη στους δρόμους της Αθήνας, που ήταν και η πρώτη μαζική
εκδήλωση στην κατεχόμενη Ελλάδα και ίσως ίσως και η πρώτη σ' όλη την κατεχόμενη
Ευρώπη ενάντια στα φασιστικά τέρατα» («Ιστορία της Εθνικής
Αντίστασης 1940 - 1945», εκδόσεις «Αυλός», σελ. 324 - 326).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου