Για το ρόλο των κομμουνιστών επιστημόνων , διανοουμένων, καλλιτεχνών

 

"Ικαρος" , Βάσω Κατράκη

Απόσπασμα άρθρου από ΚΟΜΕΠ. Ολόκληρο το άρθρο διαβάστε το εδώ

 Στις μέρες μας η εργατική τάξη είναι αναμφίβολα περισσότερο εγγράμματη και γενικά μορφωμένη απ’ ό,τι στο παρελθόν. Αυτή η τάση δεν πρόκειται να ανακοπεί, παρόλο που θα υφίσταται με νέα αντιφατικά στοιχεία, όπως η ενίσχυση του λειτουργικού αναλφαβητισμού, η υποχώρηση του γενικού μορφωτικού επιπέδου παρά την ανάπτυξη του τεχνολογικού επιπέδου, η αποσπασματικότητα των γνώσεων σε βάρος της επιτελικής, δημιουργικής σκέψης, της κρίσης. Αυτά τα αντιφατικά χαρακτηριστικά όλο και περισσότερο θα εμφανίζονται στα παιδιά της εργατικής τάξης και των φτωχών μεσαίων στρωμάτων, ακόμη πιο οξυμένα στα παιδιά των αντίστοιχων μεταναστών. Παράλληλα, όλο και περισσότερο επεκτείνονται φαινόμενα σήψης, λουμπενοποίησης στα παιδιά των πιο περιθωριοποιημένων τμημάτων της εργατικής τάξης. Δεν είναι τυχαία η έξαρση της διακίνησης-χρήσης ναρκωτικών σε ΕΠΑΣ-ΕΠΑΛ, η εγκληματικότητα σε μετανάστες, αλλά και γενικότερα σε νεαρές ηλικίες.

Από την άλλη μεριά διευρύνεται το τμήμα των μισθωτών που έχει πτυχίο Λυκείου, ακόμα και μιας κατώτερης βαθμίδας της «σαλαμοποιημένης» πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, τμήμα που θα συναντά όλο και πιο ισχυρούς ταξικούς φραγμούς προς το πραγματικό πανεπιστημιακό πτυχίο. Παράλληλα, η δυνατότητα μεταπήδησης από τη μισθωμένη από το κεφάλαιο εργασία στη «σχετικά ανεξάρτητη» επιστημονική εργασία θα αποτελέσει ιστορικό παρελθόν για την πλειοψηφία των πτυχιούχων. Πολύ πιο ισχυρά θα συνδέεται η ένταξη στην έρευνα και στη διδασκαλία με αναμφισβήτητη ενσωμάτωση στους σχεδιασμούς της αστικής εξουσίας.

Σε αυτό το πεδίο θα κληθούν να δώσουν τη μάχη τους και οι κνίτες και κνίτισσες φοιτητές και φοιτήτριες, οι νέες και νέοι κομμουνιστές επιστήμονες. Αυτή είναι μία σχετικά σύγχρονη δοκιμασία, όπου θα κριθεί η κομμουνιστική συνείδηση και δράση. Απαιτεί μια βαθύτερη κομμουνιστική συνείδηση, ένα ατσάλωμα που δεν έχει προλάβει να σφυρηλατηθεί σε σύγκρουση με την καπιταλιστική εργοδοσία στον τόπο εργασίας, που δεν έχει την πρακτική ή ιστορική γνώση για το πώς το σύστημα χρησιμοποιεί σημαντικό κομμάτι των εξαγορασμένων και μετά το πετά ως άχρηστο, ανανεώνοντας τις εφεδρείες του.

Από την ίδια την εξέλιξη του καπιταλισμού θα κληθούν οι νέες και οι νέοι κομμουνιστές επιστήμονες να διαλέξουν πολύ πιο γρήγορα ανάμεσα στην ενσωμάτωση ή στην επαναστατική ένταξη, ανάμεσα «στη βαρβαρότητα ή στον πολιτισμό». Θα κληθούν συνειδητά να θέσουν τις επιστημονικές φιλοδοξίες τους στην έρευνα για την ισχυροποίηση του ταξικού αγώνα. Σε αυτό εντάσσεται και η επιλογή εξειδίκευσης, διδακτορικού, τρόπου ζωής που περιλαμβάνει και τη θυσία. Η δικαίωση της επιστημονικής εργασίας που θα εντάσσεται στην επαναστατική επιλογή, θα προκύπτει από τα αποτελέσματα στην πορεία αλλαγής του συσχετισμού δυνάμεων προς όφελος του επαναστατικού εργατικού κινήματος, της αντιμονοπωλιακής αντιιμπεριαλιστικής λαϊκής συμμαχίας κι όχι από τις διακρίσεις των αστικών θεσμών.

Μπορούμε να ισχυριστούμε ότι το κίνητρο για μια τέτοια κομμουνιστική ένταξη είναι η επιστημονική γνώση της αναγκαιότητας του σοσιαλισμού-κομμουνισμού, η συνειδητοποίηση της σήψης του ιστορικά παρωχημένου καπιταλισμού. Από αυτή την πηγή μπορούν να αντλήσουν τη δύναμη αντίστασης στις πιέσεις της καπιταλιστικής ενσωμάτωσης, τη δημιουργική ανάδειξη των κομμουνιστικών αξιών μέσα από το έργο τους, την ανάπτυξη της ικανότητάς τους ως επιστήμονες, διανοούμενοι, καλλιτέχνες να ενσωματωθούν στο εργατικό κίνημα, να εμπνευστούν από τους ταξικούς αγώνες.

Σίγουρα δεν είναι εύκολη αναμέτρηση, ακόμη ίσως και το Κόμμα μας δεν έχει τόση εμπειρία ώστε η γενίκευσή της να κατασταλάξει σε ισχυρή δύναμη κομμουνιστικής διαπαιδαγώγησης. Αυτό όμως είναι αναγκαίο για την κομμουνιστική ταυτότητα του Κόμματος, που ο καθοδηγητικός του ρόλος εκφράζεται σε όλα τα πεδία. Η αφομοίωση της επιστημονικής γνώσης δεν μπορεί να γίνεται μόνο μέσω των αγώνων, μέσω της ιδεολογικής ωρίμανσης των χειρωνακτών εργατών στους κλάδους της μεταποίησης, όσο κι αν αυτοί αποτελούν το στέρεο πυρήνα της εργατικής τάξης που ανοίγει το δρόμο στη σύγκρουση με το κεφάλαιο και την εξουσία του. Είναι εξίσου αναγκαία η σχεδιασμένη ανάπτυξη της επαναστατικής θεωρίας μέσα από τη διαμόρφωση ανάλογων επιτελείων της ΚΕ αλλά και των μεγαλύτερων περιφερειακών καθοδηγητικών οργάνων. Απαιτεί ως προϋπόθεση την οργανωμένη μαρξιστική, κομμουνιστική μόρφωση, την ύπαρξη ανάλογων πολυεπίπεδων σχολών, μέχρι το επίπεδο της ΚΟΒ και της ΟΒ, την προσήλωση σε όλη αυτή την ειδική δουλειά όχι μόνο κομμουνιστών επιστημόνων, αλλά και προλετάριων κομμουνιστών διανοούμενων.

Στο 18ο Συνέδριό του, το Κόμμα μας είδε αυτοκριτικά την καθυστέρησή του όσον αφορά το ιδεολογικό του μέτωπο στον πολιτισμό, την καλλιέργεια κλίματος που να εμπνέει την πολιτιστική δημιουργία, εκφράζοντας τις σύγχρονες ανάγκες του εργατικού και λαϊκού κινήματος.

Η αλληλεπίδραση αυτής της σχέσης, της κομμουνιστικής έμπνευσης αλλά και των κομμουνιστικών αξιών στη διανοητική και καλλιτεχνική δημιουργία, είναι μια από τις σύγχρονες προκλήσεις: Η ιστορία και η δράση του ΚΚΕ, του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, οι σύγχρονοι ταξικοί αγώνες, οι σύγχρονες λαϊκές ανάγκες να εμπνέουν τους κομμουνιστές και τους ριζοσπάστες διανοούμενους και καλλιτέχνες, αλλά και αντίστροφα το έργο τους να εκφράζει το εργατικό κίνημα, την αντιμονοπωλιακή-αντιιμπεριαλιστική γραμμή πάλης της λαϊκής συμμαχίας, τον προλεταριακό διεθνισμό, το σοσιαλιστικό-κομμουνιστικό μέλλον, ν’ ανοίγει μέτωπο στις αιτίες οξυμένων προβλημάτων, π.χ. εμπόριο ναρκωτικών-εξάρτηση, κι όχι μόνο να τα περιγράφει.

Το να δουλέψουν οι κομμουνιστές και κομμουνίστριες καλλιτέχνες για την κατάκτηση τόσο του περιεχομένου όσο και της μορφής του έργου τέχνης είναι μια διαδικασία απαιτητική, χρειάζεται μελέτη στη θεωρία και στην τεχνική, επίπονη εργασία, καλή επαφή με το κίνημα ώστε ν’ αντιλαμβάνονται τους σύγχρονους λαϊκούς καημούς.

Ηδη μετράμε θετικές προσπάθειες, βήματα με σταθμούς τα 90 χρόνια του ΚΚΕ, το θεωρητικό σεμινάριο για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Γιάννη Ρίτσου, ορισμένες ερασιτεχνικές δραστηριότητες με πρωτοβουλία της ΚΝΕ.

Πρόκληση είναι να αποκτήσει το Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή, όλη η ετήσια και αποκεντρωμένη δραστηριότητα, τη διαλεκτική σχέση περιεχομένου - μορφής, κυρίως να εκφραστεί ακριβώς αυτή η διαλεκτική σχέση στο καλλιτεχνικό έργο των κομμουνιστών και άλλων ριζοσπαστών. Πρόκληση είναι να πάρει σάρκα και οστά αυτή η σχέση σε κάθε είδους δημιουργία: λογοτεχνία, μουσική, τραγούδι, κινηματογραφική ταινία, θέατρο, εικαστικά κλπ., να βρει τρόπους διείσδυσης στα σωματεία, στις μαζικές οργανώσεις αντιμονοπωλιακής γραμμής, στους τόπους συνάντησης εργατικών και λαϊκών δυνάμεων, των νεώτερης ηλικίας τμημάτων τους και των γυναικών τους, σε κάθε εργατική γειτονιά.

Μέσα στο Κόμμα, μέσα στην κοινή δράση στη βάση των επαναστατικών στόχων του Κόμματος, των συλλογικών αποφάσεων σχεδιασμών και δράσης, πραγματοποιείται η ενότητα του Κόμματος, η άρνηση και υπέρβαση της ταξικής προέλευσης μελών και στελεχών του Κόμματος, που δεν προέρχονται από την εργατική τάξη ή που προέρχονται από πιο ευάλωτα τμήματά της. Η σφυρηλάτηση της κομμουνιστικής συνείδησης γίνεται πρώτ’ απ’ όλα στη συνειδητή προσαρμογή στους υλικούς όρους ζωής της εργατικής τάξης.

Σε αυτή τη βάση μέλη του Κόμματος που προέρχονται από άλλα στρώματα πρέπει να είναι έτοιμα για θυσίες σε σχέση με την κοινωνική τους προέλευση-ένταξη. Π.χ. δε νοείται μέλος του ΚΚ που χρησιμοποιεί μισθωτούς εργαζόμενους να μην υλοποιεί τις εργατικές κατακτήσεις, να μην «κλείνει» το μαγαζί, τη βιοτεχνία του στις απεργιακές μάχες, «χάνοντας εισόδημα», όπως «χάνουν» και οι μισθωτοί απεργοί.

Γενικά μέσα στο Κόμμα η στάση ζωής και η δράση χωρίς ισοπεδωτισμούς πρέπει να τείνει στην κατάκτηση της ενότητάς του, για να μπορεί να λειτουργεί και να δρα ως μια επαναστατική συλλογική σκέψη και δράση.

Αν π.χ. ένας Α΄επιμελητής γιατρός ή πανεπιστημιακός ή αυτοαπασχολούμενος μηχανικός ή έμπορος και βιοτέχνης ή αγροτοπαραγωγός με σχετικά μεγάλης έκτασης κλήρο-μέγεθος παραγωγής και συσσώρευσης δεν είναι έτοιμος να κάνει θυσίες, κάτι «να χάσει» από τις ευνοϊκότερες συνθήκες ζωής του, τότε δεν είναι ώριμος κομμουνιστής, δεν είναι έτοιμος για μέλος του ΚΚ. Η διαδικασία προετοιμασίας-ωρίμανσής του πρέπει να γίνεται πριν την ένταξή του και βεβαίως είναι και πρέπει να είναι πιο απαιτητική από τη διαδικασία ωρίμασης ενός χειρώνακτα βιομηχανικού εργάτη-εργάτριας.

Βεβαίως και για τον εργάτη, την εργάτρια η ετοιμότητα σύγκρουσης με την εργοδοσία, με τους κατασταλτικούς μηχανισμούς, κυρίως με τη συμμετοχή στην απεργία και με τη στάση απόρριψης των πιέσεων εξαγοράς του, διαμορφώνει τη βασική προϋπόθεση ταξικής συνειδητοποίησης, η οποία θα πρέπει να ωριμάσει σε κομμουνιστική για την ένταξη στο Κόμμα, δηλαδή σε συνειδητή πάλη για την ανατροπή του καπιταλισμού και τη σοσιαλιστική οικοδόμηση.

Χωρίς αμφιβολία, η διαπαιδαγωγητική και αφομοιωτική δύναμη του Κόμματος αφορά τα μέλη και τα στελέχη του, σε όλη τη ζωή τους. Αυτό άλλωστε υλοποιεί η πολιτική οικονομικού βοηθήματος των «επαγγελματιών» κομμουνιστών που ακολουθεί το ΚΚΕ, η οργανωτική πολιτική που πλειοδοτεί στη σύνθεση των μελών και των στελεχών τη συμμετοχή εργατών και εργατριών, τη διάρθρωση των ΚΟΒ και κνίτικων ΟΒ με προτεραιότητα στους βιομηχανικούς εργασιακούς χώρους και στους κλάδους.

Μόνο με αυτές τις προϋποθέσεις γερής σφυρηλάτησης της ενότητας του Κόμματος μπορεί αυτό να παλέψει για την ενότητα της εργατικής τάξης, να εκφράσει σε στρατηγικό πρόγραμμα, σε ιδεολογικό αγώνα και σε δράση μαζών, άμεσους στόχους πάλης.